Νέο βήμα όπισθεν στο ελληνικό upstream με την «έξοδο» των ΕΛΠΕ από τα χερσαία μπλοκ – Η νέα στρατηγική των Ελληνικών Πετρελαίων

Σε μία σειρά αρνητικών εξελίξεων το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι οποίες αποδεικνύουν ότι και στη χώρα μας έχει μπει για τα καλά «φρένο» στις έρευνες υδρογονανθράκων, ήρθε να προστεθεί η ανακοίνωση την Παρασκευή από τα Ελληνικά Πετρέλαια, για αποχώρησή τους από τις χερσαίες παραχωρήσεις ««Άρτα – Πρέβεζα» και «ΒΔ Πελοπόννησος». Έτσι, με κύρια αιτία την ενεργειακή μετάβαση προς μία οικονομία χαμηλών ρύπων, το πρότζεκτ για την αναζήτηση ορυκτού πλούτου στο ελληνικό υπέδαφος ακολουθεί κι αυτό την τάση συρρίκνωσης που χαρακτηρίζει τον κλάδο του upstream σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στο πλαίσιο της στροφής των πετρελαϊκών κολοσσών παγκοσμίως στις ΑΠΕ, για τον δραστικό περιορισμό της έκθεσής τους στις εκπομπές CO2, σύμφωνα με πληροφορίες βασικός λόγος και για την απόφαση των ΕΛΠΕ, να αποχωρήσουν από τα δύο παραπάνω χερσαία «οικόπεδα», είναι οι στόχοι που έχει θέσει ο Όμιλος για το περιβαλλοντικό προφίλ του. Όπως είναι γνωστό, τα Ελληνικά Πετρέλαια επιδιώκουν να περιορίσουν τις εκπομπές ρύπων κατά 30% έως το 2030, με απώτερο σκοπό να μηδενίσουν το αποτύπωμά τους έως το 2030.  

Πέραν ωστόσο από τις πολιτικές της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ρόλο στην κίνηση του Ομίλου έπαιξαν και οι πολύμηνες καθυστερήσεις του ελληνικού Δημοσίου για τη λήψη των απαραίτητων αδειοδοτήσεων, δημιουργώντας έτσι σειρά γραφειοκρατικών προσκομμάτων. Προς την ίδια κατεύθυνση συνέτειναν και οι αντιδράσεις ομάδων των τοπικών κοινωνιών, που επίσης δυσχέραναν την «ωρίμανση» των ερευνών. 

Σε κάθε περίπτωση, η ανακοίνωση των ΕΛΠΕ σημαίνει πως «πέφτει η αυλαία» στις έρευνες υδρογονανθράκων για μία ακόμη χερσαία παραχώρηση, καθώς λίγους μήνες νωρίτερα η ισπανική Repsol με την Energean είχαν επιστρέψει στο ελληνικό Δημόσιο τα δικαιώματα για την παραχώρηση «Αιτωλοακαρνανία». Μία εξέλιξη που ήρθε σε συνέχεια της απόφασης της Repsol για «έξοδο» από τις έρευνες από την Ελλάδα, όπως και σε άλλα 13 κράτη από τα 28 στα οποία δραστηριοποιείται, με σκοπό τον περιορισμό της έκθεσής της στο upstream. 

Έτσι, η ισπανική εταιρεία αποσύρθηκε και από την παραχώρηση «Ιωάννινα», με συνέπεια αυτή τη στιγμή η Energean να είναι η αποκλειστική μισθώτρια εταιρεία της μόνης πλέον χερσαίας παραχώρησης στην Ελλάδα. Το ίδιο έκανε και με το θαλάσσιο μπλοκ «Ιόνιο», στο οποίο συμμετείχε με 50%, σε κοινοπραξία με τα Ελληνικά Πετρέλαια. 

Εκτός από την «έξοδο» της Repsol, τον «συγχρονισμό» του εγχώριου προγράμματος ερευνών με τις διεθνείς τάσεις καταδεικνύει όμως και η κίνηση της ιταλικής Edison το περασμένο καλοκαίρι, να αποχωρήσει από την έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων σε Αίγυπτο, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Κροατία, Ελλάδα και Μάλτα, πωλώντας το χαρτοφυλάκιο της Edison E&P στην Energean.  

Τα παραπάνω καταδεικνύουν πως το εγχώριο πρόγραμμα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Ειδικά  μάλιστα από τη στιγμή που εκτός από το μόνο παραγωγικό κοίτασμα, δηλαδή τον Πρίνο, είναι ελάχιστα αυτή τη στιγμή τα αποδεδειγμένα αξιοποιήσιμα κοιτάσματα στην Ελλάδα. 

Από την άλλη πλευρά, μετά την αποχώρηση από τα δύο χερσαία οικόπεδα, το χαρτοφυλάκιο των Ελληνικών Πετρελαίων περιλαμβάνει αποκλειστικά θαλάσσιες παραχωρήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, προς ώρας δεν υπάρχει καμία απόφαση για αποχώρηση από κάποιο από αυτά τα θαλάσσια μπλοκ. 

Όσον αφορά στον επανακαθορισμό της στρατηγικής του Ομίλου στο upstream, πέρα από το περιβαλλοντικό του προφίλ, κριτήριο για τις αποφάσεις για κάθε ένα από τα υπόλοιπα «οικόπεδα» θα αποτελέσει το αν σε αυτό συμπράττει ήδη, ή θα συμπράξει, με κάποιον εξειδικευμένο partner, ο οποίος θα διαθέτει το απαραίτητο know-how για την εκμετάλλευσή τους. Κι αυτό γιατί το μεγάλο βάθος των ελληνικών θαλασσών αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση, η οποία καθιστά αναγκαία την υψηλή τεχνογνωσία και εμπειρία στην αξιοποίηση ανάλογων κοιτασμάτων. 

«Οικόπεδα» που ικανοποιούν αυτή την προϋπόθεση το παραπάνω κριτήριο είναι τα δύο θαλάσσια μπλοκ της Κρήτης («Δυτική Κρήτη» και «Νοτιοδυτική Κρήτη»), με δεδομένο ότι στην παραχωρησιούχο κοινοπραξία συμμετέχουν εκτός από τα Ελληνικά Πετρέλαια (20%), η γαλλική Total (40%) και η αμερικανική ExxonMobil (40%). Στον αντίποδα, ο Όμιλος δεν διαθέτει εταίρο στην παραχώρηση του Κυπαρισσιακού Κόλπου (μπλοκ 10), καθώς και στο «οικόπεδο» στο Ιόνιο έπειτα από την αποχώρηση της Repsol. 

Τα Ελληνικά Πετρέλαια δίνουν επίσης το «παρών» στον Πατραϊκό Κόλπο, σε κοινοπραξία με την Energean όπου συμμετέχουν με 50% εκάστη, στο μπλοκ 2 (Δυτικά της Κέρκυρας) με 25% (με το υπόλοιπο 75% να κατέχει η  Energean). Επίσης, συμμετέχει με 25% στην κοινοπραξία μίσθωσης της παραχώρησης στο Θρακικό Πέλαγος (με το υπόλοιπο 75% να ανήκει στην καναδική Calfrac), ενώ έχει υποβάλει προσφορά για το μπλοκ 1 (βόρεια της Κέρκυρας).