Η Τράπεζα των BRICS παίρνει σάρκα και οστά

Ιδρύθηκε η νέα διεθνής τράπεζα για τη στήριξη έργων ανάπτυξης στις αναδυόμενες οικονομίες της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Νοτίου Αφρικής (BRICS). Ορισμένοι διερωτώνται εάν θα λειτουργήσει ως αντίβαρο της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, αν και οι BRICS σπεύδουν να διαβεβαιώσουν για το αντίθετο. Η επονομαζόμενη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB) θα λειτουργούσε προ τριετίας, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό. Η καθυστέρηση, όπως αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμά της η Deutsche Welle, οφείλεται στη διαφορετικότητα των συμμετεχουσών χωρών, καθώς και στο ότι κάθε μία από αυτές έχει ποικίλα εθνικά συμφέροντα να προωθήσει. Υπήρξε μακρά περίοδος στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων σχετικά με τη συγκρότηση της Τράπεζας, κατά την οποία εκφράζονταν αντιρρήσεις ως προς το εάν η Κίνα θα είχε τη μεγαλύτερη όλων οικονομική συμμετοχή στο αρχικό κεφάλαιο των 50 δισ. δολαρίων. Οι φόβοι είχαν να κάνουν με το ότι, εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, υπήρχε το ενδεχόμενο να περιέλθει το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στον έλεγχο του Πεκίνου.

Σαγκάη

Η Κίνα συνεισέφερε τα περισσότερα και εξασφάλισε να βρίσκεται στη Σαγκάη η έδρα της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας. Ως αντάλλαγμα οι άλλες χώρες ανέλαβαν να ορίζεται εκ περιτροπής ο πρόεδρός της από κάθε μία από αυτές. Στα τέλη Φεβρουαρίου είχαν διακανονιστεί όλα τα εκκρεμή ζητήματα και η Τράπεζα πλέον είναι σε θέση να αρχίσει να διαθέτει τις πιστώσεις της για επιμέρους αναπτυξιακά έργα, σύμφωνα με την Deutsche Welle. Πάντως, θα πρέπει να αναφερθεί πως η NDB δεν συνιστά μία συμβατική τράπεζα, αλλά ως επί το πλείστον ένα ίδρυμα, δεδομένου ότι τα πρώτα προγράμματα λαμβάνουν χρηματοδότηση στο πλαίσιο του αρχικού κεφαλαίου των 50 δισ. δολαρίων. Αφ’ ης στιγμής, όμως, εξαντληθούν τα χρήματα αυτά, τότε η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα θα στραφεί προς τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Επ’ αυτού πρέπει να σημειωθεί ότι οι αγορές θα χρηματοδοτήσουν το ίδρυμα υπό την προϋπόθεση ότι τα προηγηθέντα προγράμματά του αποδειχθούν επιτυχημένα.

Ορισμένοι διερωτώνται ποιον ρόλο καλείται να διαδραματίσει αυτή η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα όταν υπάρχουν ήδη παρόμοια διεθνούς βεληνεκούς ιδρύματα, όπως η Ασιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών (ΑΙΙΒ). Κατά τον Ρολφ Λάνγκχαμερ του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας του Κιέλου, «υπάρχουν πλέον διάφοροι θεσμοί με κοινούς στόχους, χωρίς να μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα να ανακύψουν προβλήματα συντονισμού». Επιπλέον, όσοι βλέπουν επικριτικά το εγχείρημα, ανησυχούν μήπως η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα σέβεται λιγότερο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα τα κοινωνικά κεκτημένα των χωρών, στις οποίες θα καλείται να παράσχει την αρωγή της. Εντούτοις, ο κ. Λάνγκχαμερ επισημαίνει πως έχει εμπιστοσύνη στις αγορές. «Οταν η NDB προστρέξει στις αγορές για να αντλήσει κεφάλαια, θα πρέπει να ακολουθήσει τις διεθνείς κοινωνικές και οικονομικές προδιαγραφές», προσθέτει.

Πάντως, προς το παρόν μένει ανοιχτό το θέμα εάν ιδίως η Ρωσία, η Βραζιλία και η Νότιος Αφρική, οι οποίες είναι αντιμέτωπες με σοβαρή οικονομική κρίση, θα συμβάλουν τελικά στο αρχικό κεφάλαιο. Οπως παρατηρεί στην Deutsche Well ο κ. Λάνγκχαμερ, «όλα εξαρτώνται από την Κίνα, ειδικά εάν σκεφθεί κανείς ότι οι επενδυτές δικαίως θα διερωτηθούν ποιος ελέγχει τη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα, οι 5 χώρες μαζί ή μόνον η Κίνα». Οι πέντε ιδρύτριες χώρες, ωστόσο, καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να διαβεβαιώσουν όλους όσοι ανησυχούν ότι δεν επιδιώκουν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά προς την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ. Τέλος, ο Ρολφ Λάνγκχαμερ τάσσεται υπέρ της μεταξύ τους συνεργασίας. Σε αντίθετη περίπτωση, σημειώνει εν κατακλείδι, «εάν οι επενδυτές καλούνταν να επιλέξουν ασφαλέστερη επένδυση, πιθανώς να στρέφονταν στην πιο ασφαλή, δηλαδή το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα».