Θυσία ο Ευκλείδης, για να φυσήξει άνεμος αξιολόγησης

O Τσακαλώτος άφησε, στον Γ. Χουλιαράκη, την τελευταία διαπραγμάτευση, υπό την επίβλεψη της «Ομάδας Παππά» (Τζανακόπουλος, Κουτεντάκης) για το «καυτό» θέμα των μέτρων προληπτικού χαρακτήρα

του ΧΡΗΣΤΟΥ Ν. ΚΩΝΣΤΑ

Όλες οι «κόκκινες γραμμές» του υπουργού Οικονομικών (αφορολόγητο, λίγες αποκρατικοποιήσεις, μη αναλυτική καταγραφή των επιπρόσθετων εφεδρικών μέτρων κ.λπ.) έχουν καταπατηθεί. Η κυβέρνηση συνθηκολόγησε και ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ παρέμεινε χωρίς ρύθμιση του χρέους.

Η ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων για την πρώτη αξιολόγηση του 3ου μνημονίου, την επόμενη εβδομάδα, φέρνει και συνολικό ανασχηματισμό του οικονομικού επιτελείου, αφού ούτε τα βαριά φορομπηχτικά μέτρα αποφεύχθηκαν, ούτε η αναδιάταξη του χρέους ξεκίνησε.

Κουρασμένος και απογοητευμένος, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος άφησε στον αναπληρωτή υπουργό, Γιώργο Χουλιαράκη, την τελευταία διαπραγμάτευση με τους «θεσμούς», υπό την επίβλεψη φυσικά της «Ομάδας Ν. Παππά» (Τζανακόπουλος, Κουτεντάκης κ.λπ.) για το «καυτό» θέμα των μέτρων προληπτικού χαρακτήρα που ζητάει το ΔΝΤ και το ζήτημα του χρέους.

Τη Δευτέρα, όταν θα επιστρέψουν στην Αθήνα οι επικεφαλής του κουαρτέτου, θα έχει καταλήξει και η νομική μορφή του Μηχανισμού Διόρθωσης Δημοσιονομικών Αποκλίσεων, που στην ουσία υλοποιεί τις 4 αρχές στις οποίες είχε συμφωνήσει ο υπουργός Οικονομικών στο τελευταίο Eurogroup (αξιοπιστία, αντικειμενικότητα, αυτοματισμός, θεσμοθέτηση).

Η παραίτηση του Ε. Τσακαλώτου από τη θέση του υπουργού Οικονομικών (την οποία πρώτο είχε αποκαλύψει προ 15 ημερών το «Π» και κατόπιν ενισχύθηκε από πλήθος διεθνών και εγχωρίων δημοσιευμάτων) είναι, πλέον, δεδομένη.

Κατηγορητήριο Μαξίμου

Ο υπουργός Οικονομικών «κατηγορείται» πλέον από το Μέγαρο Μαξίμου ότι κατά τη διάρκεια των επαφών του στην Ουάσινγκτον με την Κριστίν Λαγκάρντ όχι μόνο δεν αντέδρασε, αλλά συμφώνησε στη λήψη των επιπλέον μέτρων, ενώ στη συνάντηση του Eurogroup της 22ας Απριλίου επιβεβαίωσε την αποδοχή, λέγοντας ότι «έχουμε πολλές ιδέες για το πώς θα εφαρμοστεί ο Μηχανισμός». Την τελευταία στιγμή, τα στελέχη του Μαξίμου (ιδιαίτερα ο κ. Τζανακόπουλος) επικαλέστηκαν την αντισυνταγματικότητα της προληπτικής νομοθέτησης, με την οποία επείσθη και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε δηλώσει –σε επίσημη συνέντευξη Τύπου– ότι δεν πρόκειται να δεχθεί να πέσει το αφορολόγητο όριο κάτω από τα 9.091 ευρώ. Τελικά υποχρεώθηκε σε υποχώρηση, αφού το όριο των 9.091 ευρώ ισχύει μόνο για το 30% των φορολογουμένων (οικογένειες με δύο ανήλικα τέκνα), ενώ καταργείται για τους ηλικιωμένους, τους άγαμους, τους νέους ηλικίας 18 ετών και τους συνταξιούχους με εισόδημα μεγαλύτερο των 9.500 ευρώ.

Με τον ίδιο τρόπο κατέρρευσαν οι αντιστάσεις του οικονομικού επιτελείου στο θέμα των «κόκκινων» δανείων, τα οποία συλλήβδην (ενήμερα και ληξιπρόθεσμα) παραχωρούνται πλέον σε εξειδικευμένα funds διαχείρισης, με μοναδική εξαίρεση τα στεγαστικά δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία αξίας 140.000 ευρώ.

Χωρίς δίχτυ προστασίας βρίσκονται όσοι έχουν καταναλωτικά δάνεια, όπως και τα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Για να τεθεί ένα «κόκκινο» δάνειο εκτός πώλησης, θα λαμβάνονται υπ’ όψιν μια σειρά συνδυαστικών κριτηρίων, όπως η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας, η οικογενειακή κατάσταση του δανειολήπτη και το εισόδημά του, με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, που σήμερα για έναν άγαμο ενήλικα ανέρχονται στα 8.180 ευρώ ετησίως και φτάνουν τις 20.640 ευρώ για ζευγάρι με δύο παιδιά. Καθοριστικός, επίσης, παράγοντας θα είναι και το κατά πόσο συνεργάσιμος είναι ο δανειολήπτης και το αν προσπάθησε κατά το προηγούμενο διάστημα να προβεί σε κινήσεις διευθέτησης του δανείου με την τράπεζα.

Ο υπουργός Οικονομικών είχε επισήμως δηλώσει στη Βουλή ότι «καήκαμε» αν η αξιολόγηση φτάσει στον Μάιο – Ιούνιο, ενώ άφησε να διαρρεύσει στο πρακτορείο Reuters ότι τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους επαρκούν μόνο μέχρι τον Ιούνιο.

Ακόμη κι αν επιτευχθεί συμφωνία με τους «θεσμούς» μέσα στην ερχόμενη μετά το Πάσχα εβδομάδα, θα χρειαστεί να μεσολαβήσει χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε εβδομάδων και ψήφιση των σχετικών αποφάσεων από επτά διαφορετικά Κοινοβούλια της ευρωζώνης, προτού κατατεθούν τα πρώτα χρήματα από τη δόση των 5,5 δισ. ευρώ στους λογαριασμούς της Τράπεζας της Ελλάδος.

Ζητούν υπογραφή Μητσοτάκη

Οι εκπρόσωποι των «θεσμών» απαιτούν ο Μηχανισμός Διόρθωσης Δημοσιονομικών Αποκλίσεων να απαρτίζεται όχι μόνο από Ευρωπαίους γραφειοκράτες αλλά και από «τεχνικούς συμβούλους» (δηλαδή το ΔΝΤ και η ΕΚΤ) όπως συμβαίνει και με άλλους οργανισμούς, όπως ο ESM.

Ενδεχόμενη παραίτηση του Ευ. Τσακαλώτου συνεπάγεται αυτονόμηση τουλάχιστον 11 βουλευτών από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι «θεσμοί» έχουν ήδη απαιτήσει να υπάρξει συναίνεση της μείζονος αλλά και της ελάσσονος αντιπολίτευσης στη λήψη των πρόσθετων διορθωτικών μέτρων, όπως ακριβώς είχαν ζητήσει και την υπογραφή του Αντώνη Σαμαρά στο 2ο μνημόνιο, το 2011.

Αν δεν συνυπογράψει η αντιπολίτευση τη δημιουργία του Μηχανισμού, τότε οι «θεσμοί» απαιτούν αναλυτική νομοθέτηση, με πλήρη καταγραφή των μέτρων που θα λαμβάνονται σε κάθε περίπτωση, με αυτόματες διαδικασίες και συγκεκριμένους κωδικούς του προϋπολογισμού.

Η εμπλοκή στενών συνεργατών του πρωθυπουργού στη διαδικασία των διαβουλεύσεων με τους «θεσμούς» στο Χίλτον έχει δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τις διαδικασίες. Η κυβέρνηση μοιάζει να επαναλαμβάνει το ίδιο λάθος με το περασμένο καλοκαίρι, όταν δεν συνειδητοποίησε εγκαίρως τις τεράστιες διαφορές απόψεων που υπάρχουν ανάμεσα στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) και στις κυβερνήσεις των κρατών της ευρωζώνης (Eurogroup), οι περισσότερες από τις οποίες συντάσσονται με την πολιτική του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και του Πολ Τόμσεν, όπως ακριβώς κάνει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Το παρόν κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο 29/04