Θ. Τσακίρης (συνέντευξη): Επόμενο βήμα της Τουρκίας το Καστελόριζο – Ενδείξεις “γεωπολιτικού αυτισμού” επιδεικνύει η Ελλάδα

18 06 2019 | 09:02
Επόμενο βήμα της Τουρκίας αν εξακολουθεί να μένει στο απυρόβλητο είναι το Καστελόριζο δηλώνει στο liberal.gr ο καθηγητής Γεωπολιτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Θεόδωρος Τσακίρης, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση σοβαρή. Ταυτόχρονα κατατάσσει τον Αλ. Τσίπρα μεταξύ αυτών που συνεχίζουν να έχουν ψευδαισθήσεις σχετικά με όσα συμβαίνουν στην Αν. Μεσόγειο μιλώντας για ενδείξεις «γεωπολιτικού αυτισμού» ενώ αποκαλεί «ιλαροτραγική» την συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ.

Συγκεκριμένα υπογραμμίζοντας πως η κατάσταση είναι σοβαρή υποστηρίζει ότι αυτού που τη διαχειρίζονται στερούνται σοβαρότητας, καθώς αρχικά κήρυξαν την Κύπρο υπό εισβολή, και μετά κατέφυγαν σε ημίμετρα, όπως τα εντάλματα σύλληψης, ενώ κατατάσσει τον κ. Τσίπρα σε όσους συνεχίζουν να έχουν ψευδαισθήσεις σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στην Αν.Μεσόγειο, αποκαλώντας “ιλαροτραγική” την συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, και χρεώνοντάς στον ίδιο “γεωπολιτικό αυτισμό”.

Σταχυολογώντας τα “όπλα” της Κύπρου συγκαταλέγει την χρήση του βέτο της, για να μπλοκάρει τόσο την έναρξη των συζητήσεων στο Ε.Συμβούλιο για αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, όσο και την ανανέωση των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας λόγω της στάσης της στην Ουκρανία. Σε επίπεδο Ευρωπαικού Συμβουλίου, εκτιμά ότι εφόσον έχει την πολιτική βούληση, τότε μπορεί να επιβάλει κυρώσεις κατά της Τουρκίας, ανάλογες με εκείνες που είχαν επιβληθεί κατά της Ρωσίας, όπως εναντίον προσώπων, εταιρειών, ταξιδιωτικές και τραπεζικές κυρώσεις, πάγωμα χρηματοδοτήσεων και περιουσιακών στοιχείων.

Τελικά, οι γεωτρήσεις του Πορθητή ξεκίνησαν, με την κυπριακή κυβέρνηση να μιλά ξανά για “θαλάσσια εισβολή”, και να προειδοποιεί ότι θα χρησιμοποιήσει όλα τα διπλωματικά και νομικά μέσα. Πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση;

Η κατάσταση είναι εξαιρετικά σοβαρή, αυτοί που τη διαχειρίζονται φαίνεται να στερούνται σοβαρότητας καθότι αρχικά κήρυξαν τη χώρα τους υπό εισβολή και μετά περιορίστηκαν σε ημίμετρα αντιμετώπισης, αμφισβητώντας οι ίδιοι το κατά πόσο η Τουρκία θα έκανε τη γεώτρηση.

Επί εβδομάδες παρίσταναν ότι η Τουρκία δεν το εννοούσε, ότι απλώς κάνει επίδειξη σημαίας για να θυμηθούμε τον ανεκδιήγητο κ.Κατρούγκαλο, ότι το γεωτρύπανο κάνει αβλαβή διέλευση όπως έλεγαν ορισμένοι νομικοί φωστήρες του ελληνικού ΥΠΕΞ.

Μετά συνειδητοποίησαν ότι το γεωτρύπανο κλείδωσε πάνω από το γεωτρητικό στόχο και προέβαλαν το επιχείρημα ότι το Φατίχ δεν μπορούσε να κάνει γεώτρηση και ότι τελικά δεν θα έκανε γεώτρηση γιατί τα διεθνή εντάλματα σύλληψης θα απομάκρυναν το διεθνές προσωπικό παραλύοντας την όλη επιχείρηση.

Τα διεθνή εντάλματα καθυστέρησαν αλλά δεν ακύρωσαν τη γεώτρηση που κατ’ ορισμένους δεν θα μπορούσε να γίνει ποτέ.

Την περασμένη Παρασκευή ο κ.Τσαβούσογλου διέλυσε τις ψευδαισθήσεις ανακοινώνοντας ότι η γεώτρηση ξεκίνησε. Ορισμένοι -συμπεριλαμβανομένου του κ.Τσίπρα- εξακολουθούν να τις έχουν.

Ουδείς έχει πλέον την πολυτέλεια να παριστάνει ότι έχει άλλοθι και πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του πρωτίστως στη Λευκωσία και δευτερευόντως στην Αθήνα.

Ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι επόμενες κινήσεις της Τουρκίας, και ποιες αντίστοιχα πρέπει να είναι αυτές της ελληνικής και της κυπριακής πλευράς ;

Η Τουρκία θα ολοκληρώσει με δυσκολία τη γεώτρηση στη Φοινίκη και αναλόγως της αντίδρασης της Κύπρου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα προχωρήσει σε νέες γεωτρήσεις μέσα στους επόμενους μήνες μέσα στην οριοθετημένη πλέον κυπριακή ΑΟΖ στοχεύοντας πιθανότατα στα τεμάχια 6 ή 7 γιατί εκεί εκτιμάται ότι υπάρχουν οι σοβαρότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Το που θα τρυπήσει θα το αποφασίσουν οι ειδικοί της ΤΡΑΟ όχι οι διπλωμάτες της Τουρκίας ή οι αξιωματούχοι του Ψευδοκράτους. Το Γιαβούζ θα κατευθυνθεί στην περιοχή με στόχο να τρυπήσει πρώτα πλησίον του κόλπου της Καρπασίας στην «κατεχόμενη» κυπριακή ΑΟΖ και μετά θα έρθει νοτιότερα.

Η Κύπρος πρέπει να επεκτείνει τα διεθνή εντάλματα σύλληψης κατά και των τουρκικών πληρωμάτων στο Φατίχ και το Μπαρμπαρόσσα και να ζητήσει το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων που τυχόν βρίσκονται στην Ε.Ε. εκείνων των ατόμων που έχουν άμεση εμπλοκή στη γεώτρηση του Φατίχ. Πρέπει να χρησιμοποιήσει επιτέλους το βέτο της. Να μπλοκάρει επίσημα την έναρξη των συζητήσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας.

Πρέπει τέλος να ασκήσει βέτο στην ανανέωση των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας λόγω της στάσης της στην Ουκρανία με τις οποίες καλώς συναινεί από το 2014, εφόσον δεν επιβληθούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας στις 20-21 Ιουνίου ή έστω δεν ληφθεί απόφαση ότι θα επιβληθούν κυρώσεις. Εάν αποτύχει να πείσει πρέπει να αναγκάσει τους Ευρωπαίους να την ακούσουν και να την πάρουν σοβαρά, ιδίως όταν οι Βρετανοί θα υψώσουν ασπίδα προστασίας υπέρ της Τουρκίας.

Η Ελλάδα πρέπει να καταθέσει συντεταγμένες εξωτερικών ορίων υφαλοκρηπίδας στην Ν.Α. Μεσόγειο και να παρεμποδίσει παράνομες σεισμογραφικές έρευνες από το Μπαρμπαρόσσα πέριξ της Μεγίστης, κάτι που θα είναι η επόμενη κίνηση της Τουρκίας εάν οι επιθετικές της ενέργειες κατά της Κύπρου μείνουν αναπάντητες.

Τι αναμένετε από την συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 20 Ιουνίου ;

Εδώ και 6 εβδομάδες η Κυπριακή κυβέρνηση δεν επεδίωξε να ζητήσει έκτακτη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για να ληφθεί απόφαση κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Δεν έγραψε καν το θέμα στην ατζέντα του Συμβουλίου ΥΠΕΞ και του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων που θα συγκληθούν στις 18 και 19 Ιουνίου για να ετοιμάσουν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Συνεπώς στις 20-21 Ιουνίου το καλύτερο που μπορούμε να περιμένουμε είναι μια απόφαση του ΕΣ ότι -μετά και τις δηλώσεις Τσαβούσογλου περί έναρξης γεώτρησης- λαμβάνεται απόφαση επιβολής κυρώσεων κατά της Τουρκίας που θα εξειδικευθούν από τους ΥΠΕΞ σε επόμενη σύνοδό τους. Στη χειρότερη περίπτωση θα έχουμε μια επανάληψη των διατυπώσεων που έχουν ήδη καταγραφεί περί έμπρακτης αλληλεγγύης η οποία θα μείνει στα χαρτιά

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον κυπριακό Τύπο, ενδείξεις ότι ο Πορθητής είχε ξεκινήσει γεωτρήσεις, υπήρχαν αρκετά πριν το αναγγείλει ο κ. Τσαβούσογλου την περασμένη Παρασκευή. Έχετε εικόνα αν αυτές οι πληροφορίες αληθεύουν;

Οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση σε ιστότοπους εντοπισμού διεθνούς ναυσιπλοΐας θα διαπίστωνε ότι τα συνοδευτικά του Φατίχ πλοία πηγαινοέρχονταν εδώ και εβδομάδες. Δεν έχει πλέον νόημα αυτή η συζήτηση από τη στιγμή που ο τούρκος ΥΠΕΞ ανακοίνωσε στις 14 Ιουνίου την έναρξη της γεώτρησης προκαλώντας ανοικτά την Ε.Ε. να πάρει μέτρα εναντίον της Τουρκίας. Δώρο μας έκανε ο κ.Τσαβούσογλου. Ας ελπίσουμε-αν και δύσκολο- ότι η κυβέρνηση Αναστασιάδη θα το αξιοποιήσει.

Το ερώτημα επομένως είναι μέχρι που είναι διατεθειμένη να φτάσει η Τουρκία;

Εάν δεν της επιβληθεί πολλαπλάσιο και στοχευμένο οικονομικό κόστος θα φτάσει μέχρι την παραγωγή φυσικού αερίου εντός της κυπριακής ΑΟΖ, εκτός και εάν η κυπριακή κυβέρνηση παραδοθεί αμαχητί και προσφέρει στην Τουρκία και το Ψευδοκράτος το ήμισυ του παντός, όπως θρασύτατα αξιώνει τώρα ακόμη και πριν τη λύση του Κυπριακού ακόμη και χωρίς τη λύση του Κυπριακού…Μετά θα στραφεί κατά της Ελλάδας αρχικά εκτελώντας σεισμικά με το Μπαρμπαρόσσα στη Ν.Α.Μεσόγειο πέριξ του Καστελορίζου εντός του 2019 ή το 2020 με στόχο να προχωρήσει εν συνεχεία σε γεώτρηση το 2021.

Τι είδους κυρώσεις θα μπορούσε να ανακοινώσει η Ε.Ε. δεδομένου ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις είναι παγωμένες και η αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης δεν μπορεί να ανοίξει; Θα μπορούσε να έμπαινε εν προκειμένω βέτο από την Κύπρο;

Το μη άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων και η μη έναρξη συζήτησης για την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας έχουν αποφασισθεί από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων του Ιουνίου 2018. Δεν αποτελεί τίποτε το καινούργιο. Επειδή ωστόσο οι περιστάσεις μπορεί να μεταβληθούν ειδικά για το θέμα της τελωνειακής ένωσης η Κύπρος πρέπει να ασκήσει βέτο το οποίο θα άρει μόνο έναντι συγκεκριμένων ανταλλαγμάτων συνδέοντας την άρση του βέτο με την τουρκική συμπεριφορά.

Το τι μέτρα μπορεί να λάβει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορείτε να τα δείτε εδώ, έχοντας ως παράδειγμα τα μέτρα που έχουν ληφθεί και λαμβάνονται -δικαίως- κατά της Ρωσίας για τη στάση της στο Ουκρανικό μετά το 2014. Οι κυρώσεις αυτές αφορούν πρόσωπα, εταιρίες, ταξιδιωτικές κυρώσεις, τραπεζικές κυρώσεις, πάγωμα χρηματοδοτήσεων, πάγωμα περιουσιακών στοιχείων κλπ.

Τι θα συμβεί άραγε στο σενάριο που η γεώτρηση του Πορθητή αποδειχθεί επιτυχημένη ;

Τότε η Τουρκία θα επιχειρήσει να παράξει φυσικό αέριο κλέβοντας το από το νόμιμο ιδιοκτήτη.

Εκτιμάτε ότι η Τουρκία μπορεί κάποια στιγμή να προβεί σε γεωτρήσεις και στην περιοχή του Καστελόριζου;

Εάν μείνει στο απυρόβλητο, τότε ναι. Εάν η Αθήνα δεν οριοθετήσει με συγκεκριμένες συντεταγμένες την περιοχή που θεωρεί ότι βρίσκεται στην υφαλοκρηπίδα της, τότε ναι. Εάν δεν παρεμποδίσει το Μπαραμπαρόσσα από το να κάνει σεισμικά εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, τότε ναι.

Αρκετοί χαρακτηρίζουν ως “θεατρική κίνηση” την προ ημερών συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ στην Αθήνα, πολλώ δε μάλλον όταν είχε να συνεδριάσει εδώ και πολύ καιρό. Εσείς τι πιστεύετε ;

Μάλλον ιλαροτραγική θα την χαρακτήριζα.

Άστοχη και άσκοπη θα τη χαρακτήριζα, δεδομένου ότι δεν υπήρξε στρατιωτικό ζήτημα, γιατί εάν υπήρξε τότε θα έπρεπε να συνεδριάσει στην ειδική αίθουσα επιχειρήσεων του ΥΠΕΘΑ προστατευόμενη από πάσα απειλή υποκλοπών.

Η συνεδρίαση θα μπορούσε επίσης να χαρακτηρισθεί προσχηματική γιατί ο κ.Τσίπρας κατήγγειλε τη συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και μετά έστειλε κλιμάκιο του ΥΠΕΘΑ στην Άγκυρα να συζητήσει ΜΟΕ με μια χώρα που ο ίδιος επιχειρεί να την καταγγείλει ως επιτιθέμενη απαιτώντας μέτρα εναντίον της από το επερχόμενο ευρωπαϊκό συμβούλιο.

Αυτό λέγεται γεωπολιτικός αυτισμός… Η αποστροφή του ότι θα ζητήσει την επιβολή κυρώσεων εάν η Τουρκία προβεί σε γεώτρηση- όταν αυτή έχει ξεκινήσει κατά δήλωση του Τουρκου ΥΠΕΞ- δείχνει ότι δεν έχει καταλάβει το τι γίνεται. Προφανώς δεν καταλαβαίνει ότι έτσι δίνει άλλοθι στην Τουρκία και τη Βρετανία, άλλοθι που ο ίδιος ο κ.Τσαβούσογλου κατέρριψε στις 14 Ιουνίου.

Δεν είναι παράδοξο μέσα σε αυτό το κλίμα, η ελληνική αντιπροσωπεία να συζητά στην Τουρκία Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ;

Όχι δεν είναι παράδοξο, είναι οξύμωρον, μωρόν και στρατηγικά σχιζοφρενές.

* Ο Θεόδωρος Τσακίρης είναι Επίκουρος Καθηγητής Γεωπολιτικής & Ενεργειακής Πολιτικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας

(Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη, Liberal.gr)