Σχέδιο για διαγραφή χρεών σε «κόκκινες» επιχειρήσεις

Διαγραφές ληξιπρόθεσμων χρεών σε τράπεζες αλλά και στο δημόσιο με εξωδικαστικές διαδικασίες για επιχειρήσεις που έχουν τζίρο ακόμη και άνω των 2,5 εκατ. ευρώ θα προβλέπει το νέο θεσμικό πλαίσιο το οποίο ετοιμάζει η κυβέρνηση και πρόκειται να συμπεριληφθεί στο πολυνομοσχέδιο.

Οι διατάξεις του, οι οποίες ουσιαστικά τροποποιούν το νόμο Δένδια, αναμένεται να κατατεθούν στη Βουλή μέσα στις επόμενες μέρες και στόχος είναι να ξεσκαρταριστούν τα «κόκκινα» χαρτοφυλάκια τραπεζών. Το ύψος των «προβληματικών» επιχειρηματικών δανείων υπολογίζεται σε περίπου 60 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 11 δισ. ευρώ οφείλουν 800 μεγάλες επιχειρήσεις, τα 28,5 δισ. ευρώ 6.000 μεσαίες επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα 120.000 μικρομεσαίες.

Συνολικά οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν 40 δισ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια και 20 δισ. ευρώ, οι μικρομεσαίες. Οι κλάδοι με τα υψηλότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι η κλωστοϋφαντουργία με 71%, η βιομηχανικά χαρτιού και ξύλου με 63%, ο αγροτικός κλάδος με 61%, το εμπόριο με 54%, οι κατασκευές με 49% και η μεταποίηση με 48%.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού το νομοσχέδιο θα προβλέπει «?κατάλληλο πλαίσιο εξωδικαστικών επιλύσεων για υπερχρεωμένες μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, που θα αντιμετωπίζει συνολικά τα χρέη προς τράπεζες, δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ίση και δίκαιη μεταχείριση μικρών και μεγάλων οφειλετών». Σημειώνεται ότι με τις μέχρι τώρα διαθέσιμες πληροφορίες, σε ό,τι αφορά τα χρέη προς το δημόσιο η διαγραφή θα αφορά μόνο πρόστιμα και προσαυξήσεις και όχι αρχικό κεφάλαιο.

Οφειλές
Ετσι, οι επιχειρήσεις θα παρουσιάζουν εξειδικευμένο πρόγραμμα αποπληρωμής των οφειλών ώστε να προχωρούν τράπεζες και δημόσιο σε διαγραφές οφειλών. «Με τον τρόπο αυτό θα υπάρξει ουσιαστική ελάφρυνση (κούρεμα τέτοιο ώστε να επιτυγχάνεται σύγκλιση με το εξειδικευμένο πρόγραμμα αποπληρωμής που θα υποβάλει η κάθε επιχείρηση) και θα διασωθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας», υπογραμμίζουν οι ίδιες οι πηγές του υπουργείου Οικονομίας. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, «η κυβέρνηση θα εγγυηθεί για τις βασικές αρχές του ελέγχου βιωσιμότητας και για τα εργαλεία αναδιάρθρωσης, με γνώμονα την εξυγίανση των επιχειρήσεων και την αξιοπρεπή διαβίωση των ελευθέρων επαγγελματιών».

Επιπλέον, ο μηχανισμός αναδιάρθρωσης είναι κατάλληλα δομημένος, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, ώστε να αποκλείει επιχειρήσεις που δεν αποπληρώνουν χρέη κατ’ επιλογή τους (κακοπληρωτές) και να επικεντρώνεται στη διάσωση κατά τα άλλα υγιών επιχειρήσεων.

Θα υπάρξει πρόβλεψη για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τη φορολόγηση της ωφέλειας που προκύπτει από τις διαγραφές τραπεζικών χρεών.

Ο νόμος Δένδια που είχε ψηφιστεί το 2014 είχε ως βασικό πυρήνα του τη διαγραφή τραπεζικών «κόκκινων» δανείων έως και 500.000 ευρώ για μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με κύκλο εργασιών μέχρι τα 2,5 εκατ. ευρώ. Το μπόνους για την προσέλκυση των επιχειρήσεων ήταν όσες είχαν και ληξιπρόθεσμες οφειλές στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία να μπαίνουν στο πρόγραμμα ρύθμισης των τότε 100 δόσεων με προσαύξηση κατά 20%, σε σχέση με τα τότε ισχύοντα, των διαγραφών προστίμων.

Οι διαπραγματεύσεις, όπως φάνηκε και από πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας Γιώργου Σταθάκη, περιστρέφονται στο να δίνεται η αντίστοιχη δυνατότητα της διαγραφής τραπεζικών οφειλών και χρεών προς το Δημόσιο και για μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Εφορία – ταμεία
Στο θέμα αυτό φαίνεται να πιέζουν και τράπεζες οι οποίες ζητούν ισόποσο «κούρεμα» και για «κόκκινα» δάνεια, αλλά και για μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία. Εξάλλου, για την ταχύτερη αναδιάρθρωση οφειλών προς τράπεζες και δημόσιο θα υπάρξει σχετική νομοθετική πρόβλεψει που θα διασφαλίζει πως οι αποφάσεις που ελήφθησαν στο πλαίσιο αναδιαρθρώσεων από στελέχη των τραπεζών ή κρατικούς λειτουργούς, με καλή πίστη προς το συμφέρον του πιστωτή και σε συμμόρφωση με τις διαδικασίες που εφαρμόζονται και αντικειμενικά κριτήρια, θεωρούνται νόμιμες όσον αφορά την αστική και ποινική ευθύνη.

Το πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των επιχειρηματικών δανείων θα λάβει σάρκα και οστά και με την επικαιροποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, ο οποίος θα περιγράφει συγκεκριμένες ενέργειες διευθέτησης οφειλών.

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΠΩΣ ΘΑ ΓΙΝΕΙ
Η μεταβίβαση δανείων σε funds

Στο πολυνομοσχέδιο θα προβλέπονται και οι διατάξεις εκείνες που απελευθερώνουν τη μεταβίβαση «κόκκινων» και «πράσινων» δανείων σε funds-μη τραπεζικές εταιρείες. Θα εξαιρούνται μέχρι το τέλος του 2017 οι πωλήσεις δανείων που είναι συνδεδεμένα με την κύρια κατοικία του οφειλέτη, εφόσον αυτή δεν ξεπερνά σε αξία τις 140.000 ευρώ.

Ειδικότερα, και σε ό,τι αφορά τις μεταβιβάσεις δανείων σε μη τραπεζικές εταιρείες αυτό που επιδιώκει η κυβέρνηση να εξασφαλίσει με τις νέες διατάξεις είναι το πλαίσιο προστασίας που ισχύει για τις σχέσεις δανειοληπτών – τραπεζών να είναι ακριβώς το ίδιο και για τις συναλλαγές με τα funds. Έτσι, οι μη τραπεζικές επιχειρήσεις στις οποίες θα μπορούν να μεταβιβάζονται δάνεια, υποχρεώνονται να ιδρύουν εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων με έδρα την Ελλάδα, που θα αδειοδοτούνται και θα εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος με βάση ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο.

Αυτό θα προβλέπει διαφάνεια στην ταυτότητα των μετόχων, υποβολή των βασικών αρχών της στρατηγικής τους, του επιχειρησιακού πλάνου και της μεθοδολογίας διεκδίκησης των δανείων (με έμφαση στην αναδιάρθρωση) κ.ά. Επιτροπή των υπουργείων Οικονομικών και Οικονομίας θα γνωμοδοτεί επί των αιτήσεων αδειοδότησης και το μητρώο των αδειοδοτούμενων θα δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Τράπεζας της Ελλάδας.

Όλοι οι κανόνες προστασίας καταναλωτή, ο Κώδικας Δεοντολογίας των τραπεζών, οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης για τον καθορισμό των δόσεων με βάση την πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής, ο αναμορφωμένος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος «Κατσέλη») κ.λπ. που ισχύουν για τις τράπεζες, θα ισχύουν και για αυτές τις εταιρείες. Ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια (π.χ. αυξημένο ελάχιστο όριο μετοχικού κεφαλαίου) θα διέπουν το πλαίσιο λειτουργίας μη τραπεζικών ιδρυμάτων, που θα αναχρηματοδοτούν τα δάνεια μετά την αναδιάρθρωσή τους.

Εξάλλου, πριν τη μεταβίβαση μη εξυπηρετούμενων δανείων οι τράπεζες οφείλουν να έχουν κάνει πρόσφατη εμπεριστατωμένη και ουσιαστική πρόταση ρύθμισης στους δανειολήπτες, ενώ οφείλουν να επιδεικνύουν αυξημένη ευαισθησία για τις ευπαθείς ομάδες. Μετά τη μεταβίβαση των δανείων, οι μη τραπεζικές εταιρείες θα πρέπει να ακολουθήσουν εκ νέου τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας και να κάνουν πρόταση ρύθμισης, με βάση τη δυνατότητα αποπληρωμής και λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Παράλληλα η κυβέρνηση θα ενεργοποιήσει σειρά θεσμών υποστήριξης του νέου πλαισίου διαχείρισης των δανείων.

Έτσι, ιδρύεται και τίθεται σε λειτουργία Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους που θα επεξεργάζεται τα δεδομένα και θα προτείνει βελτιωτικές παρεμβάσεις προς το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Αναπτύσσεται ένα ευρύ δίκτυο ενημέρωσης και υποστήριξης δανειοληπτών με τη λειτουργία 30 κέντρων σε όλη τη χώρα. Ενισχύονται τα δικαστήρια ώστε να επιταχυνθεί η εκδίκαση υποθέσεων υπερχρεωμένων νοικοκυριών κι επιχειρήσεων. Επιπλέον, το φθινόπωρο θα δημιουργηθεί ο Φορέας Πιστοποίησης Φερεγγυότητας που θα διασφαλίζει δίκαιη και αντικειμενική πιστοληπτική αξιολόγηση διευκολύνοντας την πρόσβαση σε νέο δανεισμό.