Στην ουρά 4 χρόνια για την κομμένη επικουρική

Με ρυθμό χελώνας εκδίδονται οι νέες επικουρικές συντάξεις, οι οποίες, εκτός από τη μεγάλη αναμονή, «τιμωρούν» και με ευτελή ποσά τους δικαιούχους. Μερικές χιλιάδες περιμένουν στην ουρά από το 2014, ενώ δεν έχει εκδοθεί ούτε μία σύνταξη βενζινοπωλών, αρτοποιών και του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΤΕΑΠΟΚΑ).

Ενδεικτικό της καθυστέρησης είναι το γεγονός ότι δεν έχει ακόμα εγκατασταθεί το λογισμικό για τον υπολογισμό των επικουρικών του πρώην ΙΚΑ, που είναι η πολυπληθέστερη κατηγορία συνταξιούχων. Οι εκκρεμείς αιτήσεις για επικουρικές ανέρχονται σε περίπου 100.000 με κόστος 285 εκατ. ευρώ.

Στόχος του Ταμείου είναι ο ρυθμός έκδοσης να κυμανθεί στις 8.000-8.500 συντάξεις τον μήνα, προκειμένου να ολοκληρωθεί μέχρι και τον Μάρτιο του 2019 η επεξεργασία όλων των εκκρεμών αιτήσεων. Αυτό είναι το σχέδιο αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Το πρώτο τρίμηνο του 2018 διεκπεραιώθηκαν 2.272 αιτήσεις για συντάξεις που υπολογίστηκαν με τον μαθηματικό τύπο του νόμου Κατρούγκαλου. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για τις «εύκολες» στον υπολογισμό τους συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων.

Ο κ. Νίκος Καλάκος, πρώην αντιπρόεδρος του Ταμείου, πιστεύει ότι οι καθυστερήσεις και η ταλαιπωρία των συνταξιούχων θα συνεχιστούν.

«Οχι το 2019, αλλά ούτε σε τρία χρόνια δεν πρόκειται να εκδοθούν οι επικουρικές συντάξεις που έχουν συσσωρευτεί», εκτιμά ο κ. Καλάκος. Τονίζει μάλιστα ότι «το Ταμείο δεν έχει τη δυνατότητα , τη δομή και το ανθρώπινο δυναμικό για να εκδίδει 8.000 συντάξεις τον μήνα. Το πολύ 2000-2.500 συντάξεις μπορεί να διεκπεραιώσει. Διανύουμε μάλιστα μια περίοδο κατά την οποία οι αιτήσεις για συνταξιοδότηση έχουν μειωθεί στο 1/3 σε σχέση με το παρελθόν. Διαφορετικά οι εκκρεμείς αιτήσεις θα ήταν διπλάσιες».

Η μείωση των νέων αιτήσεων μόλις σε μία χρονιά, από το 2016 στο 2017, φτάνει στο 27%, αποδεικνύοντας ότι ο νόμος Κατρούγκαλου σε συνδυασμό με τα νέα όρια ηλικίας που ψηφίστηκαν τον Αύγουστο του 2015 έχουν φρενάρει την «έξοδο» από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Από τις 100.000 αιτήσεις που εκκρεμούν, οι περισσότερες έχουν υποβληθεί από 1/1/2015 και μετά. Υπάρχουν όμως και 11.000 αιτήσεις που περιμένουν από το 2014, δηλαδή εδώ και τέσσερα χρόνια!

Ενα από τα σημαντικότερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι υπάλληλοι είναι η συγκέντρωση στοιχείων για τις αποδοχές τους. Επίσης, το Ταμείο έχει επαναπαυτεί ακολουθώντας χαλαρότερους ρυθμούς, καθώς δεν λαμβάνει χρηματοδότηση, ούτε πιέζεται από το χρονοδιάγραμμα των δανειστών, σε αντίθεση με τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) που οφείλει να απορροφήσει τη χρηματοδότηση για την έκδοση των κύριων συντάξεων έως τον Αύγουστο.

Η μέση επικουρική σύνταξη με τον νέο τρόπο υπολογίζεται στα 150 ευρώ για όλους.

Με τον νέο τρόπο υπολογισμού, αν ο ασφαλισμένος φεύγει με 35ετία θα πάρει επικουρική σύνταξη που θα αντιστοιχεί στο 15,75% του μισθού του, αν φεύγει με 40ετία θα πάρει το 18% του μισθού του, ενώ αν φύγει με 15ετία θα λάβει το 6,75% του μισθού του.

Για να αγγίξει το ύψος των παλαιών επικουρικών η νέα σύνταξη, ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει διανύσει τουλάχιστον 30 έτη ασφαλιστικού βίου. Κάτω από τα 30 χρόνια, και ιδίως εκεί κοντά στα 15 χρόνια με χαμηλό μισθό, οι συντάξεις είναι ψιχία, φτάνοντας ακόμη και τα 40 ευρώ.

Χαμηλόμισθος του ΙΚΑ με 20ετία θα πάρει επικουρική 120 ευρώ. Στην 35ετία και με μισθούς της τάξης των 1.000 ευρώ και άνω η επικουρική φτάνει τα 200 ευρώ. Διασώζονται όσοι πλήρωναν υψηλές εισφορές, όπως οι τραπεζοϋπάλληλοι, οι πρώην εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ, οι τουριστικοί πράκτορες, οι εμποροϋπάλληλοι καθώς και οι ένστολοι.

Εκκρεμούν 240.000 αιτήματα 

Χάος εξάλλου επικρατεί στο Τμήμα Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, σύμφωνα με τις καταγγελίες των ίδιων των εργαζόμενων, μετά τη μετακίνηση περίπου 80 υπαλλήλων προς τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ. Οι εργαζόμενοι εκτιμούν ότι η καθυστέρηση στην έκδοση των συντάξεων θα υπερβεί το ένα έτος, καθώς έφυγαν οι πιο έμπειροι υπάλληλοι, ενώ η στοίβα με τα ερωτήματα περί συνταξιοδοτικών θεμάτων που πρέπει να απαντηθούν ξεπερνά να 240.000 έγγραφα. Σημαντικές καθυστερήσεις επίσης θα έχει η έκδοση των κύριων συντάξεων του ΤΣΑΥ και του Ταμείου Νομικών, καθώς υπάρχουν οφειλές που δεν έχουν διαπιστωθεί εξαιτίας της έλλειψης μηχανογραφικών συστημάτων.

Επίσης, δεν έχει εκδοθεί ούτε μία κύρια σύνταξη από τις κατηγορίες ασφαλισμένων με παράλληλη ασφάλιση και αναπηρίας του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ).
Σε σχέση με τα εκκρεμή εφάπαξ, στην ουρά παραμένουν περίπου 37.349 που κοστίζουν 490 εκατ. ευρώ. Μεγαλύτερη καθυστέρηση σημειώνεται στα πρώην Ταμεία των δημοτικών υπαλλήλων, των εμποροϋπαλλήλων, των μεταλλεργατών, των μηχανικών, των γιατρών και των ναυτικών.

Η νέα εφάπαξ παροχή για τους συνταξιούχους του Δημοσίου διαμορφώνεται σε 13.500 ευρώ, μειωμένη κατά 22% σε σύγκριση με το προηγούμενο καθεστώς.

Συνολικά οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των Ταμείων (κύριες, επικουρικές, εφάπαξ) ανέρχονται σε 1 δισ. ευρώ.

Εντός του Μαΐου πάντως έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές να πληρωθούν 5.000 εφάπαξ. Οι «τυχεροί» που θα εισπράξουν την κουτσουρεμένη παροχή θα είναι 2.200 δημόσιοι υπάλληλοι, ασφαλισμένοι στο πρώην Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ), 1.000 ιδιωτικοί υπάλληλοι ασφαλισμένοι στο πρώην Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ), 1.000 τραπεζοϋπάλληλοι και εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ (ασφαλισμένοι στο πρώην ΤΑΥΤΕΚΩ), ναυτικοί, μηχανικοί, γιατροί και δικηγόροι.

Την ίδια ώρα, μια διάταξη που θα περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο-σκούπα του υπουργείου Εργασίας δίνει λύση στους ασφαλισμένους -κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες -που έπρεπε να μεταφέρουν στα παιδιά τους την επιχείρησή τους προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν.

Η ρύθμιση προβλέπει ότι δεν απαιτείται πλέον η διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας ή της μισθωτής απασχόλησης προκειμένου να αρχίσει η συνταξιοδότηση.

Ετσι, σε όσες περιπτώσεις ο ασφαλισμένος επιθυμεί να συνεχίσει τη μισθωτή δραστηριότητά του ή την αυτοαπασχόληση, μπορεί να το δηλώσει και να υποστεί τις συνέπειες του νόμου Κατρούγκαλου, που προβλέπει περικοπή της σύνταξής κατά 60%. Συνεπώς, οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν είναι ανάγκη να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους ή να τις μεταβιβάσουν στα παιδιά τους προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν.