Στα όργανα της Ε.Ε. η «θαλάσσια εισβολή» του Πορθητή στην Κυπριακή ΑΟΖ – Ποιοί είναι οι συσχετισμοί – Απολύτως απομονωμένος ο Ερντογάν

18 06 2019 | 07:53
Νέα προειδοποίηση προς την Τουρκία για τις εξορυκτικές της δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται ότι θα απευθύνουν οι εκπρόσωποι των 28 κρατών-μελών της ΕΕ, σε προσχέδιο δήλωσης που συντάσσεται και θα εκδοθεί σήμερα από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων (Υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων), σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Οι υπουργοί Εξωτερικών των 28 χωρών αναμένεται να εκφράσουν «σοβαρές ανησυχίες» για τη δραστηριότητα της Άγκυρας και θα δεσμευτούν να «απαντήσουν κατάλληλα σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κυπριακή Δημοκρατία».

Οι 28 επαναλαμβάνουν ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν σταματήσει και δεν υπάρχουν άλλα κεφάλαια που εξετάζονται για άνοιγμα ή κλείσιμο και θα προειδοποιούν ότι «δεν προβλέπεται να υπάρξει περαιτέρω εργασία προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης ΕΕ – Τουρκίας».

Το ανακοινωθέν, σημειωτέον, είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης, κι έτσι οι τελικές διατυπώσεις θα μπορούσαν να αλλάξουν μέχρι την έκδοσή του.

Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, τα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ φαίνεται ότι ετοιμάζουν αυτή τη φορά μια νέα «καμπάνα» προς την Τουρκία για την παράνομη δραστηριότητα του “Πορθητή” στην κυπριακή ΑΟΖ. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, υπάρχουν σοβαρές ελπίδες οι υπουργοί Εξωτερικών να θέσουν την Άγκυρα ενώπιον ενός είδους τελεσιγράφου και να μην περιοριστούν σε φραστική υποστήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ουσιαστικά να κινηθούν στη γραμμή της Κοινή Διακήρυξης των εφτά χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου.

Η πραγματικότητα είναι ότι λίγο οι διπλωματικές προσπάθειες της Λευκωσίας και της Αθήνας, λίγο η προκλητικότητα του Ερντογάν όχι μόνο προς μια χώρα-μέλος, αλλά συνολικά προς την ΕΕ και βέβαια προς το Διεθνές Δίκαιο, φαίνεται να έχει προετοιμάσει το έδαφος για μία καλή απόφαση. Η παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ τείνει να αντιμετωπιστεί ως ευρωπαϊκό ζήτημα, κάτι που έτσι κι αλλιώς είναι.

Εάν η απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών και βέβαια η απόφαση της Συνόδου Κορυφής προβλέπει τη λήψη αντιμέτρων, αυτή θα προσδώσει μία νέα διάσταση στην τουρκική παρανομία. Από διπλωματικής απόψεως, όμως, η υπόθεση δεν είναι περίπατος. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις χώρες που διαφωνούν με την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, με πρώτη και καλύτερη τη Βρετανία, η οποία, ωστόσο, είναι πολιτικά αδύναμη, δεδομένου ότι με το ένα πόδι είναι έξω από την ΕΕ.

Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι το Λονδίνο προ καιρού άσκησε πίεση στην Αθήνα να καταδικάσει έντονα τη Ρωσία. Πρωταγωνίστησε, εξάλλου, και στην επιβολή κυρώσεων για το Ουκρανικό. Τώρα, το Φόρεϊν Όφις κάνει επίδειξη της υποκρισίας του. Αν και είναι παρακινδυνευμένο να προβλέψει κανείς την απόφαση της Συνόδου Κορυφής, το πιθανότερο είναι ότι θα αποφασιστούν κάποιου είδους μέτρα, αλλά αυτά θα είναι… μαλακά. Στόχος θα είναι ναι μεν η ΕΕ να δείξει πως δεν μένει άπραγη, αλλά ταυτόχρονα θα αφήσει ορθάνοιχτη την πόρτα στον Ερντογάν να προβεί σε διορθωτική κίνηση, κάτι που δεν αναμένεται, αν κρίνει κανείς από τη μέχρι τώρα στάση του.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέτρα θα σχετίζονται με την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, κάτι που στη συγκεκριμένη φάση μοιάζει με… ανέκδοτο. Πιθανόν να υπάρξει διασύνδεση της τουρκικής γεώτρησης με το άνοιγμα κεφαλαίων στο πλαίσιο των ήδη παγωμένων ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Άγκυρας.

Από την πλευρά της, η Κυπριακή Δημοκρατία «είναι σε πλήρη ετοιμότητα, στον απόηχο των πληροφοριών ότι ξεκίνησε η γεώτρηση των Τούρκων στην κυπριακή ΑΟΖ», όπως υπογράμμισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Πρόδρομος Προδρόμου. Για μία ακόμα φορά, η Λευκωσία αρνείται να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει την γεώτρηση. Ο Προδρόμου, όμως, υιοθέτησε τη φράση «θαλάσσια εισβολή».

Η διατύπωση αυτή μόνο τυχαία δεν είναι. «Είναι ενός είδους επέμβαση. Αν θέλετε να το πούμε εισβολή είναι εισβολή στην θάλασσα. Το πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία, όντως απομονωμένη από τους ενεργειακούς σχεδιασμούς, αυτοαπομονώθηκε γιατί δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν έχει προσχωρήσει στην Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, μία συνθήκη που από το 1982 διέπει το Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτοσχεδιάζει και αυθαιρετεί. Αποφασίζει τι είναι δικά της νερά. Την Κυπριακή Δημοκρατία δεν την αναγνωρίζει».

Μπούμερανγκ για τον Ερντογάν

Μια τρύπα στο… νερό της Αν. Μεσογείου ανοίγει ο Ταγίπ Ερντογάν με την αποστολή του πλωτού γεωτρύπανου «Πορθητής», που οι Τούρκοι ισχυρίζονται, χωρίς να επιβεβαιώνεται, ότι άρχισε γεώτρηση εντός της κυπριακής ΑΟΖ στα δυτικά της Πάφου. Ο Τούρκος πρόεδρος, όπως εκτιμούν στις δυτικές πρωτεύουσες, βρίσκεται μπροστά στο ορατό ενδεχόμενο να αποτύχει παταγωδώς στη διεκδίκηση ρόλου για τη χώρα του στην αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι δυτικές πρωτεύουσες δεν ανησυχούν, στην πραγματικότητα, για το ενδεχόμενο να δημιουργήσει η Τουρκία με τις ενέργειές της ένα τετελεσμένο στην Αν. Μεσόγειο, το οποίο θα υποχρέωνε τους άλλους εμπλεκόμενους, κράτη και πετρελαϊκές εταιρείες, να αναγνωρίσουν de facto το ρόλο της.

Τέτοιο τετελεσμένο θα ήταν να καταφέρει ο «Πορθητής» να εντοπίσει ένα κοίτασμα υδρογονανθράκων, ακόμη και μη αξιοποιήσιμο εμπορικά. Σε αυτή την περίπτωση, η Τουρκία θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι έχει μια θέση στο τραπέζι των χωρών που έχουν δικαιώματα στους υδρογονάνθρακες της Αν. Μεσογείου και να συνεχίσει διπλωματικά να διεκδικεί την αναγνώριση αυτών των δικαιωμάτων από τη διεθνή κοινότητα.

Αρνούνται συνεργασία οι πετρελαϊκές

Όμως, η διεθνής κοινότητα και οι πετρελαϊκές εταιρείες δεν ανησυχούν γι’ αυτό το ενδεχόμενο, αφού η Τουρκία δεν διαθέτει τους πόρους και την υψηλή τεχνογνωσία που απαιτούνται για να προχωρήσει σε μια πραγματική γεώτρηση υψηλών απαιτήσεων και με μικρές, έστω, πιθανότητες επιτυχίας.

Ο λόγος είναι απλός: τέτοιες υποθαλάσσιες γεωτρήσεις απαιτούν τεράστιους πόρους και ειδική τεχνογνωσία και μπορούν να γίνουν μόνο από μεγάλες εταιρείες πετρελαίου. Με την καθοδήγηση και των δυτικών κυβερνήσεων, οι πετρελαϊκοί κολοσσοί αρνούνται οποιαδήποτε συνεργασία με την Τουρκία, αφού δεν αναγνωρίζονται δικαιώματά της στην κυπριακή ΑΟΖ. Οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές, από τη γαλλική Total και την ιταλική ENI, ως τον αμερικανικό κολοσσό Exxon, συνεργάζονται μόνο με την Λευκωσία, αναγνωρίζοντας πλήρως τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ.

Επιπλέον, απέτυχε και η προσπάθεια της Τουρκίας να αξιοποιήσει υψηλού επιπέδου τεχνικούς από το διεθνή χώρο για τις γεωτρήσεις της, μετά την αποτελεσματική πρωτοβουλία της Λευκωσίας να εκδώσει ένταλμα σύλληψης, μέσω της Interpol, για όσους εργάζονται σε παράνομες γεωτρήσεις των Τούρκων.

Μπορεί ο Ερντογάν να λέει ότι δεν θα επιτρέψει να γίνουν συλλήψεις, αλλά το διεθνές ένταλμα έχει εκδοθεί και όποιος σοβαρός τεχνικός της πετρελαϊκής βιομηχανίας ήθελε να εργασθεί στον «Πορθητή», το λαμβάνει σοβαρά υπόψη.

Με αυτά τα δεδομένα, ούτε από… τύχη δεν μπορεί η Τουρκία να έχει οποιαδήποτε επιτυχία σε μια γεώτρηση. Σίγουρο είναι ότι, όποτε αποχωρήσει ο «Πορθητής» από την κυπριακή ΑΟΖ θα το κάνει χωρίς να έχει να παρουσιάσει κάποιο θετικό αποτέλεσμα ερευνητικής δραστηριότητας.

Ο πραγματικός στόχος της Αγκυρας

Η Άγκυρα γνωρίζει, ασφαλώς, όλα τα παραπάνω. Οι προκλητικές της κινήσεις δεν είχαν λοιπόν πραγματικό στόχο μια σοβαρή έρευνα για υδρογονάνθρακες, αλλά να παράγουν άλλα αποτελέσματα, πολιτικού χαρακτήρα. Κατά τη γνωστή επί δεκαετίες τακτική που ακολουθούν οι Τούρκοι και στο Αιγαίο, στόχος ήταν να κλιμακωθεί η ένταση στα όρια της ανάφλεξης, ώστε να παρέμβει η διεθνής κοινότητα για να μην υπάρξει ένα θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα και την Κύπρο στην Αν. Μεσόγειο. Μέσα από τις διαβουλεύσεις που θα ακολουθούσαν, θα δινόταν η δυνατότητα στην Τουρκία να θέσει στο τραπέζι τις αξιώσεις της για τους υδρογονάνθρακες.

Τον περασμένο Οκτώβριο, όταν εστάλη στην Αν. Μεσόγειο η ελληνική φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» για να παρακολουθεί τις κινήσεις του τουρκικού «Barbaros», η ένταση αυξήθηκε αρκετά και η Τουρκία πλησίασε λίγο στην επίτευξη του στόχου της για κλιμάκωση της έντασης. Όμως, η ελληνική κυβέρνηση, ακολουθώντας, σύμφωνα με πληροφορίες, και τις υποδείξεις των Αμερικανών, δεν έδωσε συνέχεια και οι περαιτέρω προκλητικές ενέργειες των Τούρκων έγιναν χωρίς οποιαδήποτε ελληνική στρατιωτική παρουσία, που θα μπορούσε να τους δώσει έναυσμα για κλιμάκωση.

ΕΕ-ΗΠΑ στηρίζουν Κύπρο-Ελλάδα

Σήμερα, το μόνο που έχει επιτύχει ο Ερντογάν με τις απελπισμένες προκλητικές του ενέργειες στην Αν. Μεσόγειο, είναι να έχει συσπειρώσει εναντίον του όλες τις μεσογειακές χώρες της ΕΕ, με επικεφαλής την Γαλλία. Έτσι, ενισχύεται καθοριστικά η αναγνώριση των δικαιωμάτων της Κύπρου στην ΑΟΖ και η Τουρκία έχει φθάσει στο σημείο να απειλείται με ευρωπαϊκές οικονομικές κυρώσεις, σε μια περίοδο δύσκολη για την οικονομία της (το θέμα θα τεθεί στη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης – Παρασκευής).

Ακόμη και η Βρετανία, που πρόσφατα έδειξε να θέτει σε αμφισβήτηση την κυριαρχία της Λευκωσίας στην ΑΟΖ, τις τελευταίες εβδομάδες διόρθωσε τη διπλωματική θέση της και ευθυγραμμίζεται πλήρως με την Κύπρο.

Η Ουάσιγκτον, που βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με την Τουρκία για τους S-400 και αποτελεί βασικό υπερασπιστή των δικαιωμάτων του Ισραήλ στους υδρογονάνθρακες της Αν. Μεσογείου, δεν δείχνει την παραμικρή διάθεση να ακολουθήσει πολιτική ίσων αποστάσεων μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου. Αντίθετα, υπερασπίζεται τα δικαιώματα της Κύπρου όχι μόνο φραστικά, αλλά και με έμπρακτη αναγνώρισή τους, μέσω της παρουσίας της Exxon Mobil σε ερευνητικό πρόγραμμα στην ΑΟΖ.

Τι μένει από όλα αυτά για τον Ερντογάν; Μόνο η ταπεινωτική για τον αυταρχικό ηγέτη της Τουρκίας συμβιβαστική λύση που του υποδεικνύει εδώ και καιρό η διεθνής κοινότητα: αν θέλει, πράγματι, να έχουν οι Τουρκοκύπριοι οφέλη από τους υδρογονάνθρακες της Κύπρου, ο μόνος τρόπος για να το επιτύχει είναι να συμβάλει ουσιαστικά στην εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης για το Κυπριακό. Η τακτική του «τσαμπουκά» είναι καταδικασμένη να αποτύχει…

energypress.gr