Ρωσο-Αμερικανικός Πόλεμος Πίσω Από Την Κατάρρευση Των Τιμών Πετρελαίου

Οι τιμές του πετρελαίου έχουν βουλιάξει από τα 110 δολάρια στην περιοχή το 30-35 δολαρίων μέσα 1,5 χρόνο και αμέτρητες αναλύσεις δημοσιεύονται καθημερινά σχετικά με τα αίτια αυτής της κατάρρευσης (διάγραμμα 1), με τις περισσότερες εξ αυτών να παρουσιάζουν την οικονομία των ΗΠΑ και την αμερικανική αγορά μετοχών ως θύμα αυτής της εξέλιξης και να προκρίνουν ως τις τρεις κυριότερες αιτίες για την πτώση των τιμών του πετρελαίου τις εξής:

1. την υπερπροσφορά σε μία περίοδο μείωσης της ζήτησης εξαιτίας της επιβράδυνσης της ανάπτυξης τόσο στην Κίνα όσο και διεθνώς
2. την υπερπροσφορά εξαιτίας της προσπάθειας της Σαουδικής Αραβίας να ρίξει τις τιμές ώστε να εξαλείψει από τον ανταγωνισμό τις αμερικανικές εταιρίες παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου, οι οποίες λόγω της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών είχαν αναπτυχθεί πολύ τα τελευταία χρόνια και απειλούσαν τα συμφέροντα της
3. την άνοδο της τιμής του δολαρίου, εξαιτίας της αλλαγής της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ , που πιέζει τις τιμές του πετρελαίου χαμηλότερα.

Διάγραμμα 1

 

 

 

 

 

 

Όμως και οι τρεις αυτές εξηγήσεις για την άνοδο της τιμής του πετρελαίου εμφανίζουν κενά.  Ξεκινώντας από την 1η, αφήνει αναπάντητο το ερώτημα γιατί οι συνέπειες της αναγνωρισμένης μείωσης της ζήτησης για πετρέλαιο δεν αντισταθμίστηκαν εδώ και 1,5 χρόνο από μία συμφωνία για μείωση της προσφοράς πετρελαίου, στα πλαίσια, για παράδειγμα, της πρόσφατης που συμπεριλαμβάνει και το Ιράν, για πάγωμα της παραγωγής στα τρέχοντα επίπεδα.

Προχωρώντας στη 2η εξήγηση, πρόκειται για μία αστήρικτη υπόθεση η οποία μάλιστα λαμβάνει ως δεδομένο ότι η Σαουδική Αραβία διεξάγει έναν οικονομικό πόλεμο εναντίων των ΗΠΑ, όταν είναι οι τελευταίες που ουσιαστικά λειτουργούν ως εγγυήτριες δυνάμεις της εδαφικής ακεραιότητας της πλουσιότερης χώρας της Μέσης Ανατολής και όταν υπάρχουν μεταξύ τους δεδομένες συμφωνίες δεκαετιών σχετικά με τη διεξαγωγή του εμπορίου πετρελαίου.

Τέλος, όσον αφορά στην τρίτη, δεν εξηγεί γιατί η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα δημιούργησε προσδοκίες για αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου με πολύ ταχύτερο ρυθμό και πολύ νωρίτερα απ’ όσο τελικά έκανε, επιτρέποντας και προκαλώντας, ουσιαστικά, την ανατίμηση του πετρελαίου σε υψηλό 10 ετών (διάγραμμα 2).

Διάγραμμα 2

 

 

 

 

 

 

 

Το κυριότερο, όμως, καμία εξήγηση δεν κάνει λόγο για μία από τις βασικότερες αιτίες της πτώσης της τιμής του πετρελαίου, η οποία δεν εντοπίζεται εκτός αλλά εντός των ΗΠΑ και δεν είναι άλλη από την εκτίναξη της αμερικανικής παραγωγής πετρελαίου στο υψηλότερο επίπεδο από το 1968 και στο δεύτερο υψηλότερο στην ιστορία (διάγραμμα 3).

Διάγραμμα 3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Μία αμερικανική αύξηση της παραγωγής πετρελαίου που προηγούμενη δεν έχει ζήσει η παγκόσμια οικονομία και της οποίας η στατιστική μελέτη επιβεβαιώνει την αρνητική συσχέτιση με την πορεία των τιμών του μαύρου χρυσού, δηλαδή τη σχέση που υποδεικνύει πως όσο η παραγωγή πετρελαίου από τις ΗΠΑ αυξάνεται τόσο οι διεθνές τιμές πετρελαίου μειώνονται (διάγραμμα 4).

Διάγραμμα 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όταν οι ΗΠΑ είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, με 9,2 εκ. βαρέλια ημερησίως, πίσω, μόλις, από τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, με 10,2 και 10,05 εκ. βαρέλια ημερησίως, αντίστοιχα (διάγραμμα 5).

Διάγραμμα 5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Και αυτό όταν, μάλιστα, οι κινήσεις τους συντονίζονται με αυτές του μεγαλύτερου παραγωγού πετρελαίου στον κόσμο, της Σαουδικής Αραβίας

Με δεδομένο, λοιπόν, ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν στη μέγιστη κλίμακα των δυνατοτήτων τους δύο «πυρηνικά όπλα» για την πτώση της τιμής του πετρελαίου, δηλαδή την αύξηση της παραγωγής του κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και την ανατίμηση του δολαρίου σε υψηλά 10 ετών και εφόσον υποτίθεται ότι η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου βλάπτει την ίδια την αμερικανική οικονομία και τη Wall Street, τότε μήπως θα πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ αυτοπυροβολούνται; Ίσως αλλά μάλλον είναι λογικότερο να υποθέσουμε ότι, προφανώς, ο πρωταρχικός σκοπός των ΗΠΑ δεν είναι να στρέψουν τα «όπλα» τους εναντίον τους αλλά εναντίον ενός δεδηλωμένου αντιπάλου τους, της Ρωσίας.

Γιατί είναι αλήθεια πως οι κυρώσεις που οι ΗΠΑ έχουν επιβάλλει στη Ρωσία μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν οδηγήσει τις Ρωσο – Αμερικανικές σχέσεις σε επίπεδα που θυμίζουν εποχές Ψυχρού Πολέμου. Και όπως και τώρα, έτσι και τότε, οι ΗΠΑ δε χρησιμοποιούν στρατιωτικά αλλά οικονομικά όπλα για να χτυπήσουν τη Ρωσία. Πράγματι, μετά την εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν, το 1979, ακολούθησε η κατάρρευση των τιμών πετρελαίου από τα 100 και πλέον δολάρια το 1980 στα 35, περίπου, το 1991, εξέλιξη που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πτώχευση και τελικά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Και ήταν μόνο όταν το  1998 το πετρέλαιο βούλιαξε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1970, κάτω από τα 20 δολάρια, που πτώχευσε η Ρωσία του Υέλτσιν και ήλθε στο προσκήνιο ο «φίλος», τότε, των ΗΠΑ Β. Πούτιν (διάγραμμα 6). Με τον ίδιο τρόπο τώρα, η ελεύθερη πτώση των τιμών του πετρελαίου ξεκίνησε μετά τα συμβάντα στην Ουκρανία και μάλιστα αυτή τη φορά πρόκειται για την ταχύτερη πτώση των τιμών πετρελαίου στην ιστορία.

Διάγραμμα 6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Και όπως και στις προηγούμενες δύο φορές που οι τιμές του πετρελαίου κατέρρευσαν, έτσι και τώρα ακολούθησε και το ΑΕΠ της Ρωσίας και έτσι πετρέλαιο και κυρώσεις έχουν φέρει τη χώρα αντιμέτωπη με τη 2η μεγαλύτερη ύφεση από το 1998 (μετά από τη διεθνή κρίση του 2008) – διάγραμμα 7.

Διάγραμμα 7

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Συμπερασματικά, τα γεωπολιτικά, τα γεωοικονομικά και τα γεωχρηματοοικονομικά γεγονότα είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους και η αναζήτηση απαντήσεων για το κάθε τι που εμπίπτει σε οποιαδήποτε κατηγορία από αυτά πρέπει πάντα να λαμβάνει υπόψη του και τις κύριες παραμέτρους από τις άλλες δύο κατηγορίες. Η συγκεκριμένη ανάλυση δεν είναι σε καμία περίπτωση ολοκληρωμένη (για παράδειγμα δεν εξετάστηκε η αντίδραση της Ρωσίας) και υπάρχουν πολλά στοιχεία τα οποία πρέπει να εξετάσει κανείς προκειμένου να βάλει περισσότερα κομμάτια στη σωστή θέση του διεθνούς παζλ, Όμως, σε κάθε περίπτωση τα στοιχεία που συμπεριλαμβάνονται εδώ πρέπει να αποτελούν τμήμα κάθε απόπειρας ερμηνείας της πορείας των τιμών πετρελαίου.

Εξάλλου είναι καλό να μην ξεχνάμε πως οι ΗΠΑ έφτασαν στο σημείο να απειλήσουν με πόλεμο τη Σαουδική Αραβία στις αρχές της δεκαετίας του ’70 προκειμένου να εξασφαλίσουν τη διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου πετρελαίου αποκλειστικά στο αμερικανικό νόμισμα, υποκαθιστώντας, έτσι την απώλεια της σύνδεσης του δολαρίου με το χρυσό (που είχε προηγηθεί στον απόηχο του χαμένου πολέμου στο Βιετνάμ) με τη σύνδεση του με το μαύρο χρυσό και αποκαθιστώντας έτσι, την νομισματική ηγεμονία των ΗΠΑ, αφού όποιος κατέχει δολάρια είναι σα να κατέχει και πετρέλαιο. Με απλά λόγια, το διεθνές εμπόριο πετρελαίου και όσα συνδέονται με αυτό, είναι πολύ σημαντικά για τις ΗΠΑ για να αφεθούν στην τύχη τους. Πόσο μάλλον όταν με την κατάλληλη χρήση μπορεί να γίνει ένα φονικό όπλο εναντίον αντιπάλων τους.

analitis.gr