Η προφητεία του «μουστάκια» και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει το πετρέλαιο

Ο χαρισματικός πρώην διευθύνων σύμβουλος της Total, Κριστόφ ντε Μαργκερί, έχασε τη ζωή του το 2014 σε αεροπορικό ατύχημα στη Μόσχα. Είχε πει, όμως, παλαιότερα μια ατάκα που είναι ιδιαίτερα επίκαιρη σήμερα και αξίζει να μνημονεύσουμε: Ότι η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου δεν θα καταφέρει να ξεπεράσει στο μέλλον τα 100 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα.

Η δήλωση αυτή είχε γίνει το 2007, μετά την δημοσίευση έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) που προέβλεπε αύξηση της παραγωγής στα 120 εκατ. βαρέλια ως το έτος 2030. Εκείνη τη στιγμή, η άποψη που υιοθέτησε ο «μουστάκιας» έγινε δεκτή ως επιχείρημα υπέρ του λεγόμενου «peak oil», αλλά τα γεγονότα από τότε μέχρι σήμερα δείχνουν ότι έχει μια βαθύτερη λογική τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά.

Το 2015, με τις τιμές του αργού να σημειώνουν ραγδαία πτώση, η παγκόσμια παραγωγή έφτασε τα 97,07 εκατ. βαρέλια προς τα τέλη του έτους, ενώ η ζήτηση τα 96,4 εκατ. βαρέλια βάσει των στοιχείων του ΙΕΑ. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από το 2007, η αμερικανική παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου αυξήθηκε σημαντικά, αλλά στην διεθνή αγορά παρατηρείται πλέον υπερπροσφορά με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να βρίσκονται σε πόλεμο καθώς κανείς τους δεν θέλει να χάσει μερίδιο από την αγορά. Όπως βλέπουμε, η παραγωγή βρίσκεται κοντά στο να σπάσει το ιστορικό φράγμα των 100 εκατ. βαρελιών, αλλά υπάρχουν δύο σημαντικοί παράγοντες που πιθανώς θα την αποτρέψουν, όχι μόνο φέτος αλλά και αργότερα. Ο ένας είναι η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας, που πέρυσι σημείωσε την χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη εδώ και πολλά χρόνια. Μέχρι πρότινος, η Κίνα αποτελούσε τον οδηγό στη ζήτηση για πετρέλαιο, καθώς εισήγαγε τεράστιες ποσότητες για να στηρίξει την παραγωγή της. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η κλιματική αλλαγή και οι προσπάθειες που διεξάγουν ολοένα και περισσότερες χώρες, ακόμα και η Κίνα, για να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων τους. Όπως είναι φυσικό, η συγκεκριμένη τάση αναμένεται να ασκήσει μια μόνιμη πίεση στο εξής στη ζήτηση για πετρέλαιο, καθώς τα ορυκτά καύσιμα αρχίζουν να εκτοπίζονται στην βιομηχανία, στη θέρμανση, στην ηλεκτροπαραγωγή ή ακόμα και στις μεταφορές.

Το γεγονός ότι η πετρελαϊκή παραγωγή έφτασε πέρυσι σε τόσο υψηλά επίπεδα οφείλεται εν μέρει σε έκτακτους παράγοντες, καθώς η Σαουδική Αραβία και ο ΟΠΕΚ αποφάσισαν να πολεμήσουν για να διατηρήσουν το μερίδιό τους στην παγκόσμια αγορά, παρά να κλείσουν τις κάνουλες και να στηρίξουν τις τιμές. Βέβαια, ακόμα και είχαν μειώσει την παραγωγή τους, απλά θα αύξαναν τη δική τους οι αμερικανικοί παραγωγοί. Πάντως, η μειωμένη ζήτηση και η υπερπροσφορά είναι ο βασικός παράγοντας για τον οποίο ο «μουστάκιας» μάλλον τελικά θα επιβεβαιωθεί. Φαινομενικά τα 97 εκατ. βαρέλια δεν απέχουν πολύ από την «κατοστάρα», αλλά στην πράξη τα 3 εκατ. βαρέλια που λείπουν είναι ένα τεράστιο νούμερο σε μια εποχή με τιμές βαρελιού μόλις στα 35 δολάρια. Δεδομένης και της συμφωνίας μεταξύ τεσσάρων μεγάλων χωρών (Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Βενεζουέλα, Κατάρ) να παγώσουν την παραγωγή τους στα επίπεδα του Ιανουαρίου, η μόνη νέα παραγωγή στην αγορά προέρχεται φέτος από το Ιράν και δεν επαρκεί για να σπάσει το ρεκόρ.

Να σημειώσουμε, επίσης, ότι ο ΟΠΕΚ στις δικές του μακροπρόθεσμες προβλέψεις πλέον αναμένει μια παραγωγή 110 εκατ. βαρελιών ανά ημέρα για το 2040, μειωμένη κατά 1,3 εκατ. βαρέλια σε σύγκριση με τις προβλέψεις του αμέσως προηγούμενου έτους λόγω των πολιτικών για την κλιματική αλλαγή και την εξοικονόμηση ενέργειας, όπως παραδέχεται.

Το συμπέρασμα από τα παραπάνω είναι ότι ο Μαργκερί προς το παρόν επιβεβαιώνεται βραχυπρόθεσμα και με ενδιαφέρον θα περιμένουμε να δούμε την πορεία των πραγμάτων στο απώτερο μέλλον, καθώς ο πλανήτης επιχειρεί να απεξαρτηθεί βήμα προς βήμα από το πετρέλαιο.

energypress.gr

(του Χάρη Αποσπόρη)