Η πιο κερδοφόρα εταιρεία στον πλανήτη μπαίνει στο χρηματιστήριο

04 11 2019 
Ο σαουδαραβικος πετρελαϊκός γίγαντας Aramco εξασφάλισε ύστερα από αλλεπάλληλες αναβολές και καθυστερήσεις την έγκριση των ρυθμιστικών αρχών για τη μεγαλύτερη αρχική δημόσια εγγραφή στον πλανήτη.

Σχεδόν τέσσερα χρόνια αφότου ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμαν ανακοίνωσε τα σχέδια, η Αρχή Κεφαλαιαγοράς επιβεβαίωσε ότι άναψε το πράσινο φως.

«Το Συμβούλιο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (CMA) δημοσίευσε την απόφασή του με την οποία εγκρίνει το αίτημα της Σαουδαραβικής Πετρελαϊκής Εταιρείας (Saudi Aramco) για τη διάθεση μέρους των μετοχών της», αναφέρεται σε ανακοίνωση της επιτροπής.

Όπως ανακοινώθηκε οι μετοχές της Aramco θα κάνουν το ντεμπούτο τους στο τοπικό χρηματιστήριο στις 11 Δεκεμβρίου. Ο de facto ηγέτης του βασιλείου είχε στο παρελθόν αποκαλύψει ότι στοχεύει σε μια αποτίμηση 2 τρισ. δολαρίων. Σήμερα θεωρείται πιο ρεαλιστικός ο στόχος για μία αποτίμηση 1,2 έως 1,7 τρισ. δολαρίων.

Όπως διευκρινίζει η Aramco, η τελική τιμή διάθεσης και ο αριθμός των μετοχών που θα διατεθούν «θα καθοριστούν μόλις ολοκληρωθεί η περίοδος επεξεργασίας της επιχείρησης αυτής».

«Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στην ιστορία της εταιρείας και μια σημαντική πρόοδος για την υλοποίηση του ‘Οράματος 2030’, το οποίο είναι το στρατηγικό σχέδιο του βασιλείου για βιώσιμη διαφοροποίηση και οικονομική ανάπτυξη», δήλωσε ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Aramco, Γιάσιρ αλ Ρουμάγιαν.

Η IPO της Aramco έχει κεντρικό ρόλο στο φιλόδοξο σχέδιο του πρίγκιπα για μεταβαση σε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, που θα περιορίζει την εξάρτηση της χώρας από τα πετρελαϊκά έσοδα.

Η ίδια η Aramco, αν και παραμένει τεράστιος παραγωγός πετρελαίου, προσπαθεί να διαφοροποιήσει τις δραστηριότητες της και θα έχει ηγετικό ρόλο στη στροφή της Σαουδικής Αραβίας σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ηλιακή ενέργεια για να αξιοποιηθεί η έρημος.

Το βασίλειο των Σαουντ διαθέτει τα δεύτερα μεγαλύτερα πετρελαϊκά αποθέματα στον πλανήτη μετά τη Βενεζουέλα. Παρόλα αυτά έχει δηλώσει ότι προετοιμάζεται για έναν κόσμο χωρίς πετρέλαιο. Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι μεταξύ άλλων θα ανοίξει τις πύλες του και σε ξένους τουρίστες. Ωστόσο έχει μπροστά του και εμπόδια. Τα όσα ήρθαν στο φως με τη δολοφονία Κασογκι έχουν πλήξει διεθνώς την εικόνα του.

Το ιστορικό

Η Aramco γεννήθηκε σε σαουδαραβικό έδαφος, αλλά ήταν μία αμερικανική πρωτοβουλία και για αρκετές δεκαετίες παρέμενε υπό αμερικανικό έλεγχο. Όλα άρχισαν από τις πετρελαϊκές φιλοδοξίες του Ιμπν Σαούντ, ιδρυτή του ενιαίου σαουδικού κράτους. Μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο από τότε που ανέλαβε την εξουσία, το 1932, υπέγραψε σύμβαση παραχώρησης με τη Standard Oil Company of California (SOCAL) με την ελπίδα ότι η χώρα έχει πετρέλαιο. Η SOCAL είναι η εταιρεία που σήμερα ξέρουμε ως Chevron – η δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαϊκή των ΗΠΑ. Για τους Αμερικανούς ήταν ένα μεγάλο στοίχημα χωρίς εγγυημένο αποτέλεσμα τότε.

Τον Νοέμβριο του 1933 ιδρύθηκε η εταιρεία διαχείρισης του έργου της παραχώρησης, με το όνομα California Arabian Standard Oil Company ή Casoc, προάγγελος της Aramco. Το όνομα Aramco κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του στην αγορά το 1944 και είναι η σύντομη γραφή του Arabian American Oil Company. Το 1949 παράγει 500.000 βαρέλια ημερησίως και έναν χρόνο αργότερα ο Σαουδάραβας βασιλιάς απειλεί να την εθνικοποιήσει εάν οι Αμερικανοί δεν συμφωνήσουν να μοιράζονται τα κέρδη της εταιρείας 50%-50%. Χρειάστηκε να περάσουν 23 χρόνια από την πρώτη απειλή για εθνικοποίηση για να γίνει αυτή πράξη, εν μέρει.

Το 1973 το κράτος απέκτησε μερίδιο 25% στην εταιρεία. Είχε προηγηθεί η αραβο-ισραηλινή διαμάχη (στην οποία οι ΗΠΑ συντάχθηκαν με το Ισραήλ) και η απόφαση του ΟΠΕΚ να αυξήσει ραγδαία τις τιμές του πετρελαίου για τις χώρες της Δύσης. Ήταν η πρώτη ένδειξη για το πόσο ισχυρό είναι το «όπλο» του πετρελαίου και στα γεωπολιτικά παιχνίδια. Το μερίδιο του Ριάντ στην εταιρεία αυξήθηκε στο 60% το 1974 και η εθνικοποίηση ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 1980. Το 1988 το όνομα άλλαξε και πάλι ελαφρώς, ώστε να αντανακλά τη νέα πραγματικότητα: Saudi Aramco.

Έκτοτε τη μοίρα της Aramco αποφασίζει η βασιλική οικογένεια και η μοίρα του βασιλείου εξαρτάται άμεσα από την Aramco. Η εταιρεία στις τρεις δεκαετίες που ακολούθησαν γιγαντώθηκε, με την παραγωγή της να εκτινάσσεται στα 12 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2009.

Τα σχέδια για την αρχική δημόσια εγγραφή είχαν ανακοινωθεί ήδη από τις αρχές του 2016 και τα μεγάλα χρηματιστήρια του πλανήτη άρχισαν να δίνουν μάχη ώστε να εξασφαλίσουν την εγγραφή. Μάλιστα, ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, απηύθυνε ο ίδιος πρόσκληση στην εταιρεία να «μετακομίσει» χρηματιστηριακά στη Νέα Υόρκη.

(Ναυτεμπορική)