Ποιοι θα πληρώσουν ειδική εισφορά αλληλεγγύης και ποιοι θα απαλλαγούν
Ειδική εισφορά αλληλεγγύης με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,7% έως και 8% θα επιβληθεί φέτος με την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων σε όσους φορολογούμενους απέκτησαν κατά τη διάρκεια του 2015 συνολικά εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ, καθώς και σε όσους δεν είχαν πραγματικά εισοδήματα μεγαλύτερα από 12.000 ευρώ, αλλά με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης θα εμφανιστούν με τεκμαρτά εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ. Από φέτος, οι συντελεστές επιβολής της εισφοράς αλληλεγγύης για ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα των 30.000 ευρώ θα είναι αυξημένοι κατά 42,8% έως 185,7%.
Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα επιβληθεί στο μεγαλύτερο ποσό μεταξύ του συνολικού ετήσιου εισοδήματος που δηλώνει ο φορολογούμενος από όλες τις πηγές και του τεκμαρτού εισοδήματός του, το οποίο προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.
Η εισφορά υπολογίζεται επί ολόκληρου του ποσού του δηλωθέντος ή τεκμαρτού εισοδήματος, με συντελεστές που ανέρχονται σε:
* 0,7%, για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 12.001 έως και 20.000 ευρώ.
* 1,4% για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 20.001 έως 30.000 ευρώ.
* 2% (από 1,4%), για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 30.001 έως 50.000 ευρώ.
* 4% (από 2,8%), για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 50.001 έως 100.000 ευρώ.
* 6% (από 2,8%), για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα από 100.001 έως 500.000 ευρώ
* 8% (από 2,8%) για ετήσια -δηλωθέντα ή τεκμαρτά- εισοδήματα άνω των 500.000 ευρώ.
Κατά τον υπολογισμό του ετήσιου τεκμαρτού εισοδήματος επί του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης λαμβάνονται υπ’ όψιν μόνο τα τεκμήρια διαβίωσης (οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης) και όχι οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων!
Κάτι τέτοιο είναι παράνομο, καθώς ευνοεί όσους απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας που λαμβάνονται υπ’ όψιν ως τεκμήρια και προσδιορίζουν το τεκμαρτό εισόδημα σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Επίσης, σε περίπτωση που τα τεκμήρια διαβίωσης προσδιορίζουν το συνολικό φορολογητέο εισόδημα σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος εισοδήματος, αλλά ο φορολογούμενος καλύπτει την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων επικαλούμενος ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα υπολογιστεί και πάλι επί του υψηλότερου φορολογητέου εισοδήματος που θα έχει προκύψει με βάση τα τεκμήρια.
Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο είναι αντισυνταγματικό σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν 2563/2015 απόφαση που εξέδωσε το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Επιπλέον, σε περίπτωση που τα τεκμήρια διαβίωσης προσδιορίζουν το συνολικό φορολογητέο εισόδημα σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος εισοδήματος και ο φορολογούμενος είναι συνταξιούχος ηλικίας άνω των 65 ετών, το τεκμαρτό εισόδημα που λαμβάνεται υπ’ όψιν για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης δεν υπολογίζεται με μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%, όπως προβλέπει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος γι’ αυτή την κατηγορία συνταξιούχων!
Κι αυτό συνιστά παράνομη ενέργεια από την πλευρά του υπουργείου Οικονομικών, που έχει ως αποτέλεσμα να επιβαρύνονται άδικα με επιπλέον εισφορά αλληλεγγύης πολλοί συνταξιούχοι!
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο άθροισμα όλων των εισοδημάτων του φορολογούμενου από όλες σχεδόν τις πηγές, εφόσον υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ.
Στα ποσά για τον προσδιορισμό του συνολικού ετήσιου ατομικού εισοδήματος επί του οποίου επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης περιλαμβάνονται και εισοδήματα που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο.
Ειδικότερα, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο άθροισμα των παρακάτω κατηγοριών εισοδήματος:
α) Εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις.
β) Εισοδήματα από εκμετάλλευση κεφαλαίου, δηλαδή ενοίκια, τεκμαρτά μισθώματα ιδιοχρησιμοποίησης, τεκμαρτά μισθώματα δωρεάν παραχώρησης κ.λπ.
γ) Εισοδήματα από επιχειρηματικές και γεωργικές δραστηριότητες.
δ) Εισοδήματα από υπεραξίες ή κέρδη που έχουν προκύψει λόγω πώλησης επιχειρήσεων, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
ε) Ορισμένα επιδόματα που καταβάλλονται σε αναπήρους και χαμηλοσυνταξιούχους, παρά το γεγονός ότι τα ποσά αυτά απαλλάσσονται από τη φορολογία εισοδήματος. Συγκεκριμένα, υπάγονται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης το εξωιδρυματικό επίδομα και το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται η σύνταξη τυφλών (όχι ολικά τυφλών) και προσώπων με απόλυτη αναπηρία κάτω από 80%, καθώς και το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (το ΕΚΑΣ).
στ) Λοιπά εισοδήματα που φορολογούνται με ειδικό τρόπο, όπως τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας, οι τόκοι καταθέσεων, οι τόκοι από έντοκα γραμμάτια, ομόλογα, ομολογιακά δάνεια και repos, τα μερίσματα ανωνύμων εταιρειών, ναυτιλιακών εταιριών και ΕΠΕ, οι αμοιβές και οι μισθοί των μελών των διοικητικών συμβουλίων των ανωνύμων εταιρειών, τα εισοδήματα από την εκμετάλλευση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και τα ποσά επιδοτήσεων και αποζημιώσεων που δόθηκαν επί της αγροτικής παραγωγής!
Εξαιρέσεις ποσών
Από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εξαιρούνται και οι ακόλουθες περιπτώσεις εισοδημάτων:
* Το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων και το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων που καταβάλλονται από τον ΟΓΑ.
* Η αποζημίωση λόγω λύσης εργασιακής σχέσης.
* Τα εφάπαξ των ταμείων πρόνοιας και των ασφαλιστικών οργανισμών.
* Οι αμοιβές υπαλλήλων της Ε.Ε. για τις οποίες έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών της Ε.Ε.
* Oσα επιδόματα και βοηθήματα δεν φέρουν τα απαραίτητα γενικά εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, αλλά δίδονται ως κοινωνική παροχή για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών δαπανών στις οποίες υποβάλλονται ευπαθείς ομάδες φορολογούμενων, δίδονται δηλαδή χωρίς αντάλλαγμα παροχής εργασίας και δεν αποτελούν καρπό περιουσιακών στοιχείων.
Παραδείγματα επιδομάτων που σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών δεν αποτελούν εισόδημα, είναι το διατροφικό επίδομα, το επίδομα τυφλότητας, το επίδομα τοκετού, τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας, ενεσοθεραπείας κ.λπ.
Κινητικά ανάπηροι
Από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εξαιρούνται, για όλα τους τα εισοδήματα, οι κινητικά ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω.
Τα άτομα με κινητική αναπηρία 80% ακριβώς εξαιρούνται μόνο από την εισφορά και όχι από την επιβολή του φόρου εισοδήματος, ενώ τα άτομα με κινητική αναπηρία άνω του 80% εξαιρούνται και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και από τον φόρο εισοδήματος.
Πότε – πώς εξαιρούνται οι άνεργοι
Οι άνεργοι που θα δηλώσουν για το 2015 ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ θα έχουν τη δυνατότητα να εξαιρεθούν από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εφόσον πληρούν αθροιστικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, το ΓΕΝΕ ή το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ ή είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων των οργανισμών αυτών για τουλάχιστον 12 συνεχόμενους μήνες, ούτως ώστε να χαρακτηρίζονται μακροχρόνια άνεργοι.
β) Δεν έχουν, κατά τοn χρόνο υπολογισμού και επιβολής της εισφοράς, «πραγματικά εισοδήματα». Ως πραγματικά εισοδήματα νοούνται τα εισοδήματα από ακίνητα, εμπορικές επιχειρήσεις, ελευθέρια επαγγέλματα, κινητές αξίες και γεωργικές δραστηριότητες κι όχι τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθούς.
Κι αυτό διότι υπάρχει το ενδεχόμενο, φορολογούμενος μισθωτός υπάλληλος να εργάστηκε κατά ένα χρονικό διάστημα μέσα στο έτος 2015, να διακόπηκε εν συνεχεία η εργασιακή του σχέση και να έχει ήδη αρχίσει να λαμβάνει επίδομα ανεργίας και συνεπώς να απαλλάσσεται από την εισφορά. Στην έννοια του «πραγματικού εισοδήματος» δεν περιλαμβάνονται τα εισοδήματα που προσδιορίζονται με βάση τα τεκμήρια, δηλαδή με βάση τις ετήσιες «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» και τις ετήσιες «δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων».
