Ώρα της αλήθειας για τα καύσιμα: Μέτρα από την Επ. Ανταγωνισμού

Πλησιάζει η ώρα της αλήθειας για τον τομέα των υγρών καυσίμων, καθώς την Παρασκευή, 15 Νοεμβρίου, έληξε και η τελευταία προθεσμία για την υποβολή απόψεων από τις εταιρείες σχετικά με την κανονιστική παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία καλείται το επόμενο διάστημα να δημοσιοποιήσει το τελικό της κείμενο για την επιβολή μέτρων συμπεριφοράς, ή και την αλλαγή στοιχείων της νομοθεσίας με σχετικές προτάσεις στην κυβέρνηση.

Η Επιτροπή δεν ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα υπάρξει νέα παράταση της διαδικασίας διαβούλευσης και υπάρχει πάντα ένα ενδεχόμενο να δοθεί και νέα παράταση σήμερα. Πάντως, πληροφορίες αναφέρουν ότι και τα διυλιστήρια έχουν υποβάλει τις απόψεις τους στην Επιτροπή. Σημειώνεται ότι οι δημόσιες διαβουλεύσεις της Επιτροπής δεν χαρακτηρίζονται από τον ίδιο βαθμό διαφάνειας με τις αντίστοιχες των υπουργείων και άλλων αρχών, αφού δεν διεξάγονται μέσα από το κυβερνητικό site gov.gr.

Μέχρι στιγμής, η ένωση των πρατηριούχων, ΠΟΠΕΚ έχει δημοσιοποιήσει με ανακοίνωση τις απόψεις της για τη διαβούλευση. Οι πρατηριούχοι εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση στην Επιτροπή, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι έχουν γίνει εσφαλμένοι υπολογισμοί από την Επιτροπή, προκειμένου να υποστηριχθεί ότι στην Ελλάδα παρατηρείται το φαινόμενο των «πυραύλων και φτερών», δηλαδή ότι οι τιμές εκτοξεύονται αμέσως μόλις αυξηθούν οι διεθνείς τιμές, αλλά υποχωρούν αργά όταν αυτές μειώνονται.

Άνοιγμα της αγοράς

Η κανονιστική παρέμβαση σε ένα κλάδο είναι το πιο ισχυρό θεσμικό εργαλείο που έχει στη διάθεσή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού για να διορθώνονται στρεβλώσεις που δεν επιτρέπουν την ορθή λειτουργία του ανταγωνισμού. Η Επιτροπή μπορεί να επιβάλλει στις εταιρείες ενός κλάδου μέτρα συμπεριφοράς, τα οποία πρέπει να εφαρμόζονται άμεσα, ενώ μπορεί να ζητήσει από την κυβέρνηση αλλαγές στη νομοθεσία, εάν κρίνει ότι διατάξεις νόμων εμποδίζουν τον ανταγωνισμό.

Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι αν θα ζητήσει η Επιτροπή με την παρέμβασή της αλλαγές στη νομοθεσία για τις εισαγωγές διυλισμένων προϊόντων και τα αποθέματα ασφαλείας για τα καύσιμα, δεδομένου ότι μέχρι στιγμής έχει επισημάνει στα κείμενά της για τη χαρτογράφηση της αγοράς ότι υφίστανται εμπόδια στις εισαγωγές που δεν επιτρέπουν να ασκείται πίεση στην τιμολογιακή πολιτική σε όλα τα στάδια της αγοράς, αλλά πρωτίστως στα διυλιστήρια.

Ειδικότερα, για το θέμα των εισαγωγών και σχολιάζοντάς την επίδραση της έλλειψης εισαγωγών στα τρία στάδια της αγοράς (διύλιση, εμπορία, λιανική), η Επιτροπή έχει επισημάνει, μεταξύ άλλων, ότι:

• Διύλιση:Η εγκατεστημένη παραγωγική δυναμικότητα, η οποία υπερκαλύπτει τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς, σε συνδυασμό και με τη συρρίκνωση του κλάδου (παγκοσμίως), διαχρονικά λειτουργούν ανασταλτικά για την είσοδο άλλων εταιρειών στον κλάδο. Παράλληλα, υφίστανται και μία σειρά από εμπόδια εισόδου, όπως, τα υψηλά απαιτούμενα και μη ανακτήσιμου κόστους κεφάλαια για τη δημιουργία των αναγκαίων παραγωγικών εγκαταστάσεων, τα μη προβλέψιμα περιθώρια κέρδους που χαρακτηρίζονται από πολύ μεγάλη μεταβλητότητα, οι μελλοντικές προοπτικές περαιτέρω περιορισμού της εν λόγω αγοράς σε διεθνές επίπεδο, καθώς και εγχώριοι θεσμικοί παράγοντες, όπως οι προβλεπόμενες χρονοβόρες και απαιτητικές διαδικασίες αδειοδότησης και η υποχρέωση τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας.

Οι εισαγωγές δεν φαίνεται να ασκούν σημαντική ανταγωνιστική πίεση στις εταιρείες διύλισης. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι η ανάγκη τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας ενδέχεται να θέτει εμπόδια στις εισαγωγές για τις ανεξάρτητες εταιρείες εμπορίας. Οι εταιρείες ικανοποιούν τις ανάγκες τους μέσω συμβάσεων (συν)αποθήκευσης και εξυπηρέτησης, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να μειώνει την ένταση ανταγωνισμού μεταξύ τους ή δημιουργεί bottlenecks, ιδίως σε περιοχές της νησιωτικής χώρας. Οι εισαγωγές θα μπορούσαν να συνιστούν εναλλακτικές πηγές προμήθειας των εταιρειών εμπορίας, ασκώντας ανταγωνιστική πίεση στις εταιρείες διύλισης. Η μη ύπαρξη εισαγωγών σε συνδυασμό με τους περιορισμούς που τίθενται στους αποθηκευτικούς χώρους και το αυξημένο κόστος τήρησης αποθεμάτων, συνιστούν εμπόδια εισόδου/επέκτασης που περιορίζουν τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό.

• Εμπορία: Η δυσκολία εξεύρεσης εναλλακτικής πηγής προμήθειας μέσω εισαγωγών έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία άσκησης πίεσης των εταιρειών εμπορίας προς τις εταιρείες διύλισης και συνεπώς τη δυνατότητα των τελευταίων να πωλούν τα προϊόντα τους σε αυξημένες τιμές, το οποίο συνιστά δομικό εμπόδιο εισόδου ή επέκτασης ανταγωνιστών των εταιρειών διύλισης ή έστω άσκησης πίεσης εκ μέρους των πελατών αυτών. Ως εκ τούτου, η αδυναμία εισαγωγών σε συνδυασμό με τους περιορισμούς στην αδειοδότηση αποθηκευτικών χώρων, αλλά και του αυξημένου κόστους τήρησης αποθεμάτων, συνιστούν παράγοντες που περιορίζουν τον ανταγωνισμό. 
• Λιανική: Στο στάδιο της λιανικής, ως εμπόδια εισόδου σημειώνονται το ύψος της επένδυσης για τη δημιουργία ενός πρατηρίου, τα χαμηλά περιθώρια κέρδους και η παραβατικότητα (νοθεία). Αντίστοιχα και στο στάδιο λιανικής οι εισαγωγές θα μπορούσαν να συνιστούν εναλλακτικές πηγές προμήθειας των εταιρειών εμπορίας, ασκώντας ανταγωνιστική πίεση στις εταιρείες διύλισης.Η μη ύπαρξη εισαγωγών σε συνδυασμό με τους περιορισμούς που τίθενται στους αποθηκευτικούς χώρους και το αυξημένο κόστος τήρησης αποθεμάτων, συνιστούν εμπόδια εισόδου/επέκτασης που περιορίζουν τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό.

sofokleousin.gr