Ολη η αλήθεια για τις συντάξεις φτώχειας με παραδείγματα

Μέσα σε όλα τα προβλήματα του ασφαλιστικού και των μεγάλων περικοπών που έγιναν στις συντάξεις καθώς και όσες ακόμη αναμένονται να γίνουν με την ολοκλήρωση της νέας συμφωνίας, είναι και το μεγάλο πρόβλημα μιας ομάδας συνταξιούχων που έχουν αδικηθεί περισσότερο από όλους.

Πρόκειται για όσους έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης από 1/7/2015 μέχρι και τις 12/5/2016 και είναι αρκετές χιλιάδες, κυρίως ασφαλισμένοι του ΙΚΑ.

Τι έχει συμβεί με τους συγκεκριμένους συνταξιούχους; Με τον νόμο 4336/2015 για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας δεν καταβάλλεται το κατώτατο όριο σύνταξης που ήταν 486 ευρώ και 1% προσαύξηση για κάθε έτος μετά τα 15 έτη ασφάλισης. Έτσι, για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος με 20 έτη ασφάλισης σε Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα (ΒΑΕ) που είχε συντάξιμες αποδοχές 700 ευρώ με συμπληρωμένο το 62ο έτος το 2015, έλαβε 352 ευρώ σύνταξη. Όταν θα φθάσει στα 67 θα πάρει σύνταξη 414 ευρώ με βάση το νέο κατώτατο όριο το οποίο εν τω μεταξύ μειώθηκε κατά 22% με Υπουργική Απόφαση της 14ης Αυγούστου 2015.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εάν ο εργαζόμενος αυτός είχε υποβάλει αίτηση μέχρι και τις 30/6/2015 το ποσό της σύνταξής του θα ήταν 521 ευρώ . Αντίστοιχα, στην περίπτωση που η αίτηση συνταξιοδότησης είχε υποβληθεί στις 13/5/2016 και μετά, το ποσό της σύνταξης θα ήταν 496 ευρώ. Αυτό συμβαίνει γιατί στην μεν πρώτη περίπτωση ο συνταξιούχος «καλύπτεται» από το κατώτατο όριο, ενώ στη δεύτερη από την εθνική σύνταξη.

Το ίδιο ή και μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν χιλιάδες νέοι συνταξιούχοι, για τους οποίους εκδίδονται αποφάσεις αυτή την περίοδο με συντάξεις που είναι ουσιαστικά βοηθήματα, όταν υπάρχει ποσό σύνταξης και μάλιστα κύριας στα 230 ευρώ.

Μάλιστα, όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που από τον νόμο 4387/2016 προβλέπεται ότι όσοι έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης πριν από τις 13/5/2016, ημερομηνία έναρξης του νέου τρόπου υπολογισμού, οι συντάξεις υπολογίζονται με το καθεστώς που ίσχυε μέχρι 31/12/2014 (άρθρα 9,27 και 94). Άρα μπορεί να αποδειχθεί και παράνομος ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που εφαρμόζεται για όσους έχουν υποβάλει αίτηση από 1/7/2015 μέχρι 12/5/2016.

Πολλά πράγματα πάντως, δεν έχουν λογική στις παρεμβάσεις που έγιναν με τους τελευταίους ασφαλιστικούς νόμους. Έχουμε πολλές φορές αναφερθεί στην άλλη μεγάλη κατηγορία συνταξιούχων που έχουν πληρώσει πολλά και για πολλά χρόνια και βλέπουν τις συντάξεις τους να μειώνονται συνεχώς και να είναι και πάλι στο στόχαστρο, μέσα από τα νέα μέτρα που ετοιμάζονται. Και όλα αυτά γιατί συμβαίνει να έχουν μια σύνταξη πάνω από 1.000 ευρώ, χωρίς να έχει υπολογίσει κανένας πόσα έχουν πληρώσει για αυτή τη σύνταξη. Ωστόσο δεν μπορούν να δικαιολογηθούν ακραίες ανατροπές και μάλιστα σε κατηγορίες χαμηλοσυνταξιούχων.

Μια άλλη ακραία περίπτωση είναι αυτό που νομοθετήθηκε για τις συντάξεις χηρείας. Ακόμη και στις πιο ήπιες μεταβολές απαιτείται ένα μεταβατικό στάδιο προσαρμογής.

Δεν είναι δυνατόν από την 12η προς τη 13η Μαΐου του 2016 να έχουμε ένα καθεστώς από μια σύνταξη χηρείας στο 70% της σύνταξης γήρατος να φθάνουμε, στις περισσότερες περιπτώσεις, σε σύνταξη που χορηγείται για τρία μόλις χρόνια και μάλιστα μειωμένη στο 50%.

Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να εφαρμόζονται δύο μέτρα και δύο σταθμά για εργαζόμενους με το ίδιο ακριβώς ασφαλιστικό ιστορικό και να δημιουργούνται πολλές «ταχύτητες» συνταξιούχων με πολύ μεγάλες διαφορές μεταξύ τους.

Έχουμε πει πολλές φορές ότι ένα ασφαλιστικό σύστημα, αν μη τι άλλο πρέπει να είναι δίκαιο, ακόμη και όταν πρόκειται για την κατανομή των βαρών σε περιόδους ύφεσης και εφαρμογής περιοριστικών πολιτικών. Ρυθμίσεις που αφορούν στο επίπεδο διαβίωσης εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών, δεν μπορούν να γίνονται με σχεδιασμούς «επί χάρτου».

Δεν είναι δυνατόν να διαμορφώνονται επίπεδα συντάξεων που είναι μικρότερα από το ποσό της σύνταξης του ανασφάλιστου. Ούτε να υπάρχουν συντάξεις με ποσά κοντά στο λεγόμενο ΚΕΑ (Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης) των 200 ή 300 ευρώ τον μήνα.

Με μια τέτοια πολιτική δεν δημιουργείται κανένα κίνητρο ασφάλισης. Η κυβέρνηση οφείλει να επανεξετάσει ορισμένες από τις επιλογές οι οποίες οδήγησαν σε νέες ακραίες αδικίες. Γιατί εάν αυτό δεν γίνει, η φτώχεια θα «διευρύνεται» μήνα με τον μήνα σε χιλιάδες νοικοκυριά στη χώρα μας.

Και όχι μόνο αυτό. Η παραπέρα απαξίωση ενός ασφαλιστικού συστήματος, το οποίο αδυνατεί να δώσει στοιχειωδώς αξιοπρεπείς παροχές και να αντιμετωπίσει φαινόμενα «διεύρυνσης» της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού είναι, δυστυχώς, ένα σύστημα χωρίς μέλλον.