Κόστος 100 δισ. αν καταργηθεί η Ζώνη Σένγκεν

Καθώς πυκνώνουν τα κρούσματα επαναφοράς των συνοριακών ελέγχων εντός της Ζώνης Σένγκεν, πληθαίνουν και οι προειδοποιήσεις για τις οικονομικές συνέπειες της αναστολής της ελεύθερης κυκλοφορίας ανθρώπων και προϊόντων. Την περασμένη εβδομάδα, η France Strategie, η υπηρεσία οικονομικού σχεδιασμού της γαλλικής κυβέρνησης, δημοσίευσε την εκτίμησή της ότι το ΑΕΠ της Ε.Ε. θα συρρικνωθεί κατά 100 δισ. ευρώ ετησίως αν επαναφερθούν επί μονίμου βάσεως οι συνοριακοί έλεγχοι.

Συγκεκριμένα για τη Γαλλία, οι οικονομολόγοι του France Strategie εκτιμούν ότι το αρχικό κόστος θα είναι 1-2 δισ. ευρώ ετησίως. Η μισή απώλεια θα προέλθει από τη μειωμένη διάθεση για μονοήμερες επισκέψεις στη χώρα (ο αριθμός των μονοήμερων επισκεπτών φτάνει τα 122 εκατομμύρια ετησίως). Οι αριθμοί των ατόμων που ζουν στη Γαλλία αλλά εργάζονται στο εξωτερικό –Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο– αναμένεται ότι θα μειωθούν κατά 10.000 (κόστος 300 εκατ. ευρώ), ενώ οι καθυστερήσεις στην οδική διακίνηση εμπορευμάτων θα επιφέρουν απώλειες 60-120 εκατ. ευρώ.

Αν επανέλθουν οι έλεγχοι, το κόστος θα αυξηθεί περί τα 10 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τη France Strategie, καθώς θα εξαλείφονται σταδιακά οι θετικές συνέπειες της Συνθήκης Σένγκεν στο εμπόριο.

Υπολογίζεται ότι οι διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές αυξήθηκαν κατά 10%-20% μεταξύ των χωρών εντός της ζώνης χάρη στην ελεύθερη διακίνηση προϊόντων.
Εξίσου σοβαρές αναμένεται να είναι οι συνέπειες της αναστολής της συνθήκης και για τη Γερμανία. Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Bruegel, η διακίνηση εμπορευμάτων οδικώς στη Γερμανία αυξήθηκε μεταξύ 1995-2012 κατά 44%. Το 2015 (στοιχεία Ιανουαρίου-Νοεμβρίου) έφτασαν στη χώρα πάνω από 18 εκατομμύρια φορτηγά (συμπεριλαμβανομένων 6,53 εκατομμυρίων από την Ολλανδία, 3,86 εκατομμυρίων από την Αυστρία και 3,1 εκατομμυρίων από την Πολωνία).

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Passauer Neue Presse την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε ότι δεν θα ωφελούσε κανέναν η αναστολή της Σένγκεν, καθώς απλά θα προσέθετε νέες οικονομικές επιβαρύνσεις στις υφιστάμενες κρίσεις που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. Σύμφωνα με δηλώσεις σε γερμανικά ΜΜΕ του Μάρτιν Βάνσλεμπεν, διευθυντή του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Γερμανίας, το κόστος της επαναφοράς των συνοριακών ελέγχων –λόγω της συμφόρησης και της επιπλέον γραφειοκρατίας– μπορεί να φτάσει τα 10 δισ. ετησίως (0,3% του ΑΕΠ).

Η έκθεση της France Strategie αναφέρει την αυξημένη κίνηση ως αποτέλεσμα των ελέγχων στα γαλλοϊσπανικά σύνορα (με ουρές έως 20 χιλιομέτρων να παρατηρούνται τον περασμένο Νοέμβριο), τις καθυστερήσεις 45 λεπτών κατά μέσο όρο στο πέρασμα της γέφυρας που συνδέει τη Δανία με τη Σουηδία και άλλα παραδείγματα μιας Συνθήκης που ήδη στην πράξη έχει μπει στον πάγο.

«Οι μικρότερες χώρες θα πλήττονταν δυσανάλογα από την επαναφορά των συνοριακών ελέγχων», δηλώνει στην «Κ» ο διευθυντής του Bruegel, Γκ.Βολφ. Τονίζει τη σημασία του κόστους μετάβασης στο νέο καθεστώς, όσον αφορά το προσωπικό και τις εγκαταστάσεις που θα ήταν εκ νέου απαραίτητες.