Κάτω και από τα 30 δολάρια το βαρέλι
Με θετικά πρόσημα έκλεισαν τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια την Τρίτη, ενθαρρυμένα από την επιχείρηση σταθεροποίησης των τιμών του μαύρου χρυσού στις πρωϊνές συναλλαγές.
Τα αρχικά, υψηλά κέρδη (της τάξης του 2% – 2,5%), «ψαλιδίστηκαν», όμως στη συνέχεια, καθώς οι πωλητές επέστρεψαν… δριμύτεροι στην αγορά πετρελαίου και κατόρθωσαν να «καταρρίψουν» το ψυχολογικό φράγμα των 30 δολ./βαρέλι, εξέλιξη που πιθανότατα προμηνύει νέο κύμα αναταράξεων στις διεθνείς αγορές. Αργά χθες το βράδυ, το αμερικανικό αργό υποχώρησε στα 29,93 δολ./βαρέλι (για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο του 2013), ενώ το μπρεντ «έγραψε» ενδοσυνεδριακό χαμηλό στα 30,34 δολ./βαρέλι.
Από τις αρχές του έτους, οι σωρευτικές απώλειες για το μαύρο χρυσό αγγίζουν το 20% και οι αναλυτές… ανταγωνίζονται για το ποιος θα παρουσιάσει τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις: Ετσι, τη σκυτάλη από τη Morgan Stanley που πιθανολόγησε τη Δευτέρα υποχώρηση των τιμών του μαύρου χρυσού στα επίπεδα των 20 δολ./βαρέλι πήρε χθες η Standard Chartered που εκτίμησε ότι το πετρέλαιο μπορεί να υποχωρήσει ακόμα και έως τα 10 δολ./βαρέλι ! Η αυστραλιανή Macquarie «ψαλίδισε» κατά 24% την εκτίμησή της για τη μέση τιμή του μπρεντ φέτος στα 44,5 δολ./βαρέλι, ενώ σε ακόμα μεγαλύτερη πτωτική αναθεώρηση των προβλέψεών της προχώρησε η Barclays που κάνει πλέον λόγο για μέση τιμή μπρεντ και αμερικανικού αργού στα 37 δολ./βαρέλι φέτος, έναντι προηγουμένων εκτιμήσεων για 60 δολ./βαρέλι οσον αφορά το μπρεντ και 57 δολ./βαρέλι για το αμερικανικό αργό.
«Η χρονιά ξεκίνησε με κακούς οιωνούς για την αγορά πετρελαίου», επεσήμανε σε χθεσινή ανάλυσή της η Energy Aspects. «Οι ασυνήθιστα υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες στο Βόρειο Ημισφαίριο έχουν οξύνει το υπαρκτό εδώ και καιρό πρόβλημα της υπερπροσφοράς μαύρου χρυσού. Την ίδια στιγμή, μακροοικονομικοί παράγοντες όπως η ενίσχυση του δολαρίου (που καθιστά ακριβότερες τις αγορές πετρελαίου για τις χώρες εκτός ΗΠΑ) και φυσικά η κλιμάκωση των ανησυχιών για επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζήτηση πετρελαίου και πρώτων υλών από τον μέχρι πρότινος… αχόρταγο «δράκο») ρίχνουν κι άλλο λάδι στη φωτιά». H Energy Aspects, μάλιστα, εκτιμά ότι η παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο σταμάτησε να αυξάνεται τον Νοέμβριο του 2015 και μειώθηκε τον Δεκέμβριο, για πρώτη φορά εδώ και 13 μήνες.
Ρήγμα στον ΟΠΕΚ
Εάν η εκτίμηση αυτή ισχύει, πρόκειται για άκρως ανησυχητική εξέλιξη, αφού η ενίσχυση της ζήτησης για πετρέλαιο εξαιτίας των χαμηλών τιμών ήταν από τα λίγα θετικά στοιχεία για τους παραγωγούς πετρελαίου. Στην αύξηση της ζήτησης -σε συνδυασμό με την μείωση της προσφοράς από τους ακριβότερους παραγωγούς όπως η Ρωσία και οι ΗΠΑ- «ποντάρει» άλλωστε η Σαουδική Αραβία, ο «αρχιτέκτονας» της πτώσης των τιμών του μαύρου χρυσού από τα 115 δολ./βαρέλι (το υψηλό του Ιουνίου 2014) στα 30 δολ./βαρέλι σήμερα προκειμένου να επανέλθει η ισορροπία στην αγορά πετρελαίου και να σταθεροποιηθούν οι τιμές) σε υψηλότερα επίπεδα από τα σημερινά τους επόμενους μήνες.
Πολλές χώρες του ΟΠΕΚ, ωστόσο, φαίνεται να αμφιβάλλουν για την ορθότητα της πολιτικής αυτής, καθώς έχουν ήδη δεχθεί καίριο πλήγμα από την βουτιά των τιμών κατά 75% τους τελευταίους 18 μήνες. Ο υπουργός Πετρελαίου της Νιγηρίας υποστήριξε χθες ότι ορισμένα μέλη του ΟΠΕΚ έχουν ζητήσει την διεξαγωγή έκτακτης Συνόδου Κορυφής του καρτέλ για να επανεξεταστεί η γραμμή του. Ωστόσο, ο ομόλογός του από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (χώρα που θεωρείται «δορυφόρος» της Σαουδικής Αραβίας) Σουχαϊλ μπιν Μοχάμεντ αλ-Μαζρουί έσπευσε να διαψεύσει τη σχετική φημολογία, επαναλαμβάνοντας την πάγια γραμμή του Ριάντ ότι η στρατηγική του ΟΠΕΚ αποδίδει καρπούς, απαιτείται όμως περισσότερος χρόνος (άλλοι 12 – 18 μήνες για την ακρίβεια) για να φανούν τα αποτελέσματά της. Ο Μαζρουί προειδοποίησε ότι το πρώτο εξάμηνο του 2016 θα είναι «δύσκολο» για την αγορά πετρελαίου, προσθέτοντας ότι θα υπάρξει ανάκαμψη το β’ εξάμηνο χάρη στην προσδοκώμενη μείωση παραγωγής από τις χώρες εκτός του καρτέλ, η οποία πάντως δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα…
«Ντόμινο» παρενεργειών στους ισχυρούς παίκτες του κλάδου
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι αν οι τιμές υποχωρήσουν περαιτέρω προς τα 20 δολ./βαρέλι, θα επανέλθουν τα σενάρια για συντονισμένη μείωση παραγωγής από ΟΠΕΚ και τις χώρες εκτός καρτέλ (δηλαδή τη Ρωσία), ως μονόδρομος για τη σταθεροποίηση της αγοράς. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, άλλωστε, κατά τη θυελλώδη σύνοδο του Δεκεμβρίου πολλά μέλη του ΟΠΕΚ είχαν δηλώσει έτοιμα να στηρίξουν μια μείωση της παραγωγής κατά 2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, υπό την αίρεση της συμμετοχής και της Μόσχας. Μέχρι τώρα, η Ρωσία δεν έχει δείξει διάθεση συνεργασίας με τον ΟΠΕΚ και σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Reuters όχι απλώς δεν προτίθεται να «κλείσει τις στρόφιγγες», αλλά αναμένεται να αυξήσει την παραγωγή της φέτος στα 11 εκατ. βαρέλια ημερησίως, δηλαδή στα υψηλότερα επίπεδα από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, στο πλαίσιο του πολέμου με τη Σαουδική Αραβία και τις άλλες χώρες του καρτέλ για τα μερίδια αγοράς.
Πλην όμως, η σκληρή στάση τόσο του ΟΠΕΚ όσο και της Ρωσίας θα μπορούσε να αλλάξει, όσο εντείνονται οι πιέσεις στις οικονομίες τους από την καθίζηση των τιμών του μαύρου χρυσού. Χθες, έγινε γνωστό ότι η Μόσχα θα περικόψει κατά 10% τις κρατικές δαπάνες με στόχο να εξοικονομήσει 700 δις. ρούβλια (9 δισ. δολάρια) καθώς ο προϋπολογισμός του 2016 (που προέβλεπε δημοσιονομικό έλλειμμα 3% με μέση τιμή πετρελαίου τα 50 δολ./βαρέλι) δεν «βγαίνει».
Την ίδια στιγμή, το Μπαχρέιν και το Ομάν ανακοίνωσαν ότι καταργούν τις επιδοτήσεις στη βενζίνη (κάτι που συνεπάγεται αύξηση τιμών της τάξης του 60% για τους καταναλωτές), ενώ η Σαουδική Αραβία ετοιμάζεται να πωλήσει (δια της εισαγωγής της στο Χρηματιστήριο) μέρος της κρατικής εταιρείας πετρελαίου Saudi Aramco, κίνηση που έμοιαζε αδιανόητη μέχρι πρότινος.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι ενώ η χώρα έχει ακόμα υψηλή πιστοληπτική ικανότητα (Aa3) κατά τη Moody’s, το κόστος ασφάλισής της έναντι κινδύνου χρεοστασίου έχει αυξηθεί κατά 200 περίπου μονάδες βάσης και έχει εξομοιωθεί με αυτό της Πορτογαλίας, τα ομόλογα της οποίας βρίσκονται στην κατηγορία «σκουπίδι» (junk).
(της Λαλέλας Χρυσανθοπουλου, Ημερησία)
