Η ενεργειακή συμμαχία της Αν. Μεσογείου και η απομόνωση της Τουρκίας

06 08 2019 | 08:07
Κρίσιμο είναι το επόμενο χρονικό διάστημα για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Στις 7 Αυγούστου στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση των υπουργών Ενέργειας του Ισραήλ Γιουβάλ Στάινιτς, της Κύπρου Γιώργου Λακκοτρύπη και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη, με τη συμμετοχή του βοηθού υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιου για την Ενέργεια Φράνσις Φάνον στο πλαίσιο των διασκέψεων 3+1 και στις 9 Αυγούστου αναμένεται η συνάντηση ανάμεσα στον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί για να προετοιμαστεί ενδεχομένως το έδαφος για ένα νέο Κραν Μοντανά.

Όλα αυτά αποτελούν κομμάτια της ενεργειακής και πολιτικής σκακιέρας της Ανατολικής Μεσογείου έτσι όπως διαμορφώνεται μετά τη σαφή στήριξη που έδωσαν οι Βρυξέλλες αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες στην διοργάνωση του Φόρουμ για το Αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο (East Med Gas Forum). Ενός Φόρουμ που όπως όλα δείχνουν θα αναβαθμιστεί σε διεθνή οργανισμό της Ανατολική Ευρώπης.

Η άφιξη στην Αθήνα τις επόμενες μέρες του βοηθού υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Φράνσις Φάνον για να συμμετάσχει στη συνάντηση 3+1 δείχνει πόσο πολύ στηρίζουν αυτή την προσπάθεια οι Αμερικανοί.

Ας μην ξεχνάμε πως στις 24 και 25 Ιουλίου στο Κάιρο, στην τελευταία συνάντηση του Φόρουμ, είχε παραβρεθεί εκτός από τον κ. Φάνον και ο Αμερικανός υπουργός Ενέργειας Ρικ Πέρι.

Είναι σαφές πως η στενή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου στα ενεργειακά, με τη στήριξη των ΗΠΑ και της ΕΕ, ήδη η Κομισιόν ανακοίνωσε πως θα υποστηρίξει τις δραστηριότητες του Φόρουμ με σημαντική οικονομική βοήθεια και η Παγκόσμια Τράπεζα θα βοηθήσει στην εκπόνηση της μελέτης για την αξιοποίηση και εξαγωγή των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, διαμορφώνει νέα δεδομένα, παρά την επιμονή της Τουρκίας να κρατάει τα πλωτά της γεωτρύπανα στην κυπριακή ΑΟΖ.

Όπως επισημαίνει η Οντέτ Εράν από το Ινστιτούτο για την Εθνική Ασφάλεια του Τελ Αβίβ το πρώτο θετικό στοιχείο αυτής της συνεργασίας είναι η αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας και το δεύτερο οι προοπτικές που ανοίγονται στο πλαίσιο της οικονομικής συνεργασίας με την κατασκευή και του αγωγού Eastmed. Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο κόστους 7 δισεκατομμυρίων ευρώ προβλέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Ευρώπη μέσω Κρήτης και Ιταλίας. Ένα σχέδιο που στηρίζει και η Ουάσινγκτον και οι Βρυξέλλες μια που επιθυμούν να σταματήσει η εξάρτηση που έχει η Ευρώπη από το ρωσικό φυσικό αέριο αλλά και να απομονωθεί η Τουρκία. Η Μόσχα εξάλλου προχωρά στην κατασκευή αγωγού μέσω της Τουρκίας.

Η Αίγυπτος μπορεί και επιθυμεί να αποτελέσει το αντίπαλο δέος της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και να την εμποδίσει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή. Η στενή συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ διαμορφώνει επίσης νέους συσχετισμούς και στο ζήτημα της επίλυσης του κυπριακού υπέρ της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Αν δε αρχίσουν το επόμενο χρονικό διάστημα και οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Λίβανο και το Ισραήλ για να υπάρξει συμφωνία στο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών τους τότε θα δούμε να διαμορφώνεται μία τελείως διαφορετική πραγματικότητα από την οποία θα αφεθούν εκτός τρεις χώρες η Τουρκία, η Ρωσία και η Συρία.

Είναι σαφές πως η Άγκυρα βλέπει αρνητικά το Φόρουμ για το Αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο όχι μόνο γιατί η ίδια δεν μπορεί να διαδραματίσει το ρόλο που θα ήθελε αλλά και γιατί γνωρίζει πως αναβαθμίζεται ο ρόλος της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή.

Σημαντικό για την Ελλάδα αλλά και για την Κύπρο είναι πως στην κοινή διακήρυξη των χωρών που συμμετείχαν στο Φόρουμ του Καϊρου τον Ιούλιο υπήρξε σαφής αναφορά στο σεβασμό των δικαιωμάτων των μελών του East Med Gas Forum – EMGF “ αναφορικά με τις φυσικές πηγές τους και σύμφωνα πάντα με το διεθνές δίκαιο“.

Ο Δρ Εράν Λέρμαν, ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, σχολιάζει πως η συνεργασία του Ισραήλ, της Αιγύπτου, της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ιταλίας, της Παλαιστινιακής Αρχής και της Ιορδανίας απέδειξε τον Μάιο, όταν καιγόταν το Ισραήλ, πως μπορεί να επεκταθεί και σε πολλούς άλλους τομείς εκτός από τον ενεργειακό. Όλοι έσπευσαν να βοηθήσουν το Ισραήλ χωρίς δεύτερη σκέψη και όπως λέει ο Δρ Λέρμαν αυτό αποτελεί την καλύτερη βάση για μία συνεργασία σε πολλαπλά επίπεδα. Μία συνεργασία που μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές προς όφελος της χώρας μας και όχι μόνον στην Ανατολική Μεσόγειο.

της Οντίν Λιναρδάτου, liberal.gr