Εφιαλτικό σενάριο για συνολική συμφωνία τον… χειμώνα
Με τον… χειμώνα «φλερτάρει» η συνολική συμφωνία που θα περιέχει αποφάσεις για περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, τη στοχοθεσία για τα πλεονάσματα μετά το 2019 και τη χρηματοδοτική εμπλοκή του ΔΝΤ. Το ενδεχόμενο να «κορυφωθεί το δράμα» και να υλοποιηθεί το ακραίο σενάριο των καθυστερήσεων ενόψει των γερμανικών εκλογών τον Σεπτέμβριο και με το σκεπτικό ότι μια νέα κυβέρνηση στη Γερμανία, υπό τον Μ. Σουλτς θα μπορούσε να διασφαλίσει μια πιο ευνοϊκή συμφωνία για την Ελλάδα, τροφοδοτεί και η εντεινόμενη φημολογία για σχέδιο εξασφάλισης πολύτιμων κεφαλαίων 7,5 δισ. ευρώ.
Ποσό που είναι απαραίτητό ώστε τον Ιούλιο να μην αντιμετωπίσει ένα διπλό πιστωτικό γεγονός: Μιας αθέτησης πληρωμών προς την ΕΚΤ αλλά και μιας προς την αγορά και τους ιδιώτες επενδυτές που είχαν εμπιστευθεί τη χώρα αγοράζοντας το ομόλογο που είχε εκδώσει η κυβέρνηση Σαμαρά το 2014 και το οποίο λήγει τον Ιούλιο. Τον τελευταίο καιρό μάλιστα ψιθυρίζονται πρόσθετες εναλλακτικές, όπως το ενδεχόμενο διασφάλισης ενός δανείου ? γέφυρας από τα ευρωπαϊκά ταμεία, ώστε να ξεπεραστεί, με τη συναίνεση των πιστωτών ο κάβος των πληρωμών.
Κόκκινη ζώνη
Το σενάριο ενός τέτοιου σχεδίου για συγκέντρωση πόρων για την πληρωμή των 7,5 δισ. ευρώ κρύβει μεγάλους κινδύνους, με κυρίαρχο εκείνον του «να τινάξει στον αέρα τον ιδιωτικό τομέα» στην Ελλάδα και να αποτελέσει αφετηρία για μια συστημικού χαρακτήρα κρίση, όπως σχολιάζουν υπό καθεστώς ανωνυμίας ξένοι αξιωματούχοι, με γνώση του παρασκηνίου στις διαπραγματεύσεις.
Ήδη ο προβληματισμός στον επιχειρηματικό κόσμο κτυπά κόκκινο, αφού αντί να ανοίγει, κλείνουν το ένα μετά το άλλο τα παράθυρα ευκαιρίας για σταθεροποίηση της οικονομίας. Είτε μέσω της έναρξης της ποσοτικής χαλάρωσης, που όπως όλα δείχνουν θα καθυστερήσει, είτε μέσω της αναβολής των όποιων σχεδίων υπήρχαν για έξοδο στις αγορές, με στόχο να έχει οικοδομηθεί έως την άνοιξη του 2018, λίγο πριν λήξει το τρέχον πρόγραμμα «μαξιλάρι ασφαλείας».
Ειδικά το τελευταίο, με βάση τον αρχικό σχεδιασμό θα μπορούσε να διευκολύνει, αισθητά, τη διαπραγμάτευση για το επόμενο πλαίσιο στήριξης της Ελλάδας, μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος, διασφαλίζοντας ενδεχομένως πιο ευνοϊκούς όρους σε μια συζήτηση με τους δανειστές που είναι αναπόφευκτη. Αντ’ αυτού, οι καθυστερήσεις διατηρούν ζωντανή την απειλή εκτροχιασμού του φετινού προγράμματος αλλά και ισχυρής επιδείνωσης σε ζωτικής σημασίας μεγέθη στην πραγματική οικονομία που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου για πιο ριζικές εξελίξεις, όπως η αυστηροποίηση των capital controls και ο κίνδυνος μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης για τις ελληνικές τράπεζες.
Ρευστότητα: Όπλο υψηλού ρίσκου;
Σε μία συγκυρία που όλοι «παίζουν με τη φωτιά» διατηρώντας την αξιολόγηση στον δρόμο των επικίνδυνων καθυστερήσεων, το θέμα της ρευστότητας, με την Ελλάδα ούσα σε πρόγραμμα στήριξης, είναι θέμα με τεράστια πολιτική ίσως όμως και διαπραγματευτική αξία. Η πληρωμή των υποχρεώσεων του Ιουλίου, βρίσκει τη Γερμανία στον πυρήνα μιας ιδιαίτερης προεκλογικής εκστρατείας, όπου αμφιβητείται η υπεροχή της Αγκ. Μέρκελ. Το πλαίσιο αυτό έχει διπλή ανάγνωση. Αφενός ενισχύει ενδεχόμενες εισηγήσεις για παράταση των διαπραγματεύσεων προς μια πιο ευνοϊκή συμφωνία υπό μια νέα κυβέρνηση στη Γερμανία, υπό τον Μ. Σουλτς.
Το σχέδιο αυτό θα έχει όμως βάση, μόνο εάν στο παρασκήνιο υπάρχουν κάποιες βάσιμες ενδείξεις πως ο Μ. Σουλτς θα δει με πιο ευνοϊκή διάθεση το ελληνικό ζήτημα, που δεν είναι καθόλου βέβαιο.
Σε μια διαφορετική ανάγνωση, μια «απειλή» περί αναμονής των εκλογών του Σεπτεμβρίου, ακόμη και με τεράστιο κόστος για την πραγματική οικονομία, ίσως μπορούσε να αποδειχθεί μοχλός πίεσης για τους πιστωτές, για να προχωρήσει μια συνολική συμφωνία εγκαίρως. Αυτό επειδή, ενδεχόμενη νέα κρίση στην Ελλάδα, δύομισι μόλις μήνες πριν από τις εκλογές στη Γερμανία, δεν θα ήταν κάτι ευχάριστο. Ειδικά δε για την Αγκ. Μέρκελ που βρίσκεται στον κλοιό ισχυρών πιέσεων και θα ήθελε να αποφύγει αναταράξεις στην Ελλάδα, θέμα για το οποίο της ασκείται ήδη ισχυρή κριτική ως προς τους χειρισμούς της στο εσωτερικό της Γερμανίας.
Ο χρόνος είναι χρήμα και δεν είναι άπειρος
Στο σύνθετο αυτό τοπίο και με τα σημερινά δεδομένα το παιχνίδι με τον χρόνο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη εν μέσω μιας πρωτόγνωρης αστάθειας στις σχέσεις Ευρωζώνης και ΗΠΑ, μετά την έλευση του Ντ. Τραμπ, στο προσκήνιο. Σε όλα τα σενάρια είμαστε πια στη ζώνη των καθυστερήσεων και το μεγάλο ερώτημα είναι πού θα φθάσουν αυτές τελικά και με ποιο κόστος. Στο θετικό σενάριο μια συνολική συμφωνία θα έπρεπε να επισφραγιστεί στο Eurogroup στις 22 Μαΐου. Αυτό όμως προϋποθέτει να κλείσει η τεχνική συμφωνία έως τα τέλη Απριλίου, για να είναι αυξημένες οι πιθανότητες για μια συνολική συμφωνία τον Μάιο, ο οποίος όμως μπορεί να αποδειχθεί για άλλους λόγους, ένας ιδιαίτερα δύσκολος μήνας.
Καταρχήν οι όποιες συζητήσεις προς ένα συνολικό πακέτο για χρέος και πλεονάσματα, θα τελούν εν αναμονή του κρίσιμου εκλογικού αποτελέσματος στη Γαλλία, με το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών να διεξάγεται στις 23 Απριλίου και να είναι ιδιαίτερα κρίσιμος.
Την ίδια ώρα η ένταση είναι πια ισχυρή και εντός του Eurogroup. Η καρέκλα του Ντάισελμπλουμ τρίζει, ενώ εντείνεται η ανησυχία στο εξωτερικό για εκτροχιασμό του ελληνικού προγράμματος φέτος, λόγω αισθητά χαμηλότερης ανάπτυξης.
