Αυτή είναι η αλήθεια για το Ασφαλιστικό και τη μείωση στις συντάξεις

Όλοι θα θέλαμε να έχει «κλείσει» το ασφαλιστικό. Έστω με τον τρόπο που ρυθμίστηκε και να δούμε, στην πορεία, άρση αδικιών που δημιουργήθηκαν.

Όταν λέμε βέβαια για «κλείσιμο», εννοούμε ότι δεν θα χρειαστεί να συζητήσουμε το αμέσως επόμενο διάστημα ή σε 2-3 χρόνια έστω, για νέες…περικοπές.

Υπάρχει όμως πράγματι αυτό το ενδεχόμενο ή πιθανότητα να αποτραπεί μια νέα μείωση των συντάξεων;

Οι εκπρόσωποι των δανειστών και κυρίως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, θεωρούν ότι χρειάζονται και νέα μέτρα για να ισορροπήσουν οικονομικά τα ασφαλιστικά ταμεία. Βέβαια οι απόψεις των δανειστών ήταν πάντοτε σε μια λογική να περιοριστεί σημαντικά η συνταξιοδοτική δαπάνη, ανεξάρτητα από τις συνέπειες στο βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων. Πρόκειται, σε ένα μεγάλο βαθμό, για μια ιδεοληπτική προσέγγιση των πραγμάτων από την πλευρά όσων εμμένουν σε θέσεις συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους.

Το θέμα όμως δεν είναι τι λένε οι Θεσμοί και ποιες πιέσεις ασκούν κάθε φορά.

Το κρίσιμο θέμα είναι ποια είναι η πραγματική κατάσταση στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας και αν μπορούμε κάτω από αυτές τις συνθήκες, να εγγυηθούμε ότι ενδεχόμενο νέων περικοπών δεν υφίσταται.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι «κλείσαμε» με το ασφαλιστικό και η «μεταρρύθμιση» οδηγεί σε βιώσιμη προοπτική το σύστημα. Από πού μπορεί να απορρέει μια τέτοια αισιοδοξία, μόνο οι κυβερνώντες μπορούν να το γνωρίζουν. Την ίδια στιγμή, όμως, τα στοιχεία κάθε άλλο παρά καθησυχαστικά είναι: Οι οφειλές του ΙΚΑ προς τους φορείς για τους οποίους συνεισπράττει (ΕΟΠΥΥ, ΟΑΕΔ κ.λπ.) αυξάνονται συνεχώς. Ειδικά σε ό,τι αφορά τον ΕΟΠΥΥ οι εισφορές για περίθαλψη, όπως είναι γνωστό, αυξήθηκαν στο 6% από 4% για τις κύριες συντάξεις, εδώ και 16 μήνες, ενώ παράλληλα θεσμοθετήθηκε εισφορά και στις επικουρικές συντάξεις 6% που δεν υπήρχε μέχρι τον Ιούνιο του 2015. Το αποτέλεσμα είναι ότι με το συγκεκριμένο μέτρο οι συνταξιούχοι υπέστησαν μια μείωση στο εισόδημά τους 75 εκατ. ευρώ το μήνα, χωρίς αυτά τα χρήματα να αποδίδονται στον ΕΟΠΥΥ σε ποσοστό 80% τουλάχιστον. Έτσι το χρέος των ταμείων προς τον ΕΟΠΥΥ τριπλασιάστηκε τα δύο τελευταία χρόνια, αφού από τα 840 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2014, έχει φθάσει σήμερα στα 2,3 δισ. ευρώ, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που δημιουργούνται στη λειτουργία των νοσοκομείων.

Ένα άλλο στοιχείο είναι αυτό που αφορά τον ΑΚΑΓΕ. Μέχρι 31/12/2014 είχαν χρησιμοποιηθεί από τον ΑΚΑΓΕ, τον γνωστό λογαριασμό αλληλεγγύης γενεών, 140 εκατ. ευρώ . Από 1/1/2015 μέχρι τέλος του 2016 από τον αντίστοιχο λογαριασμό θα έχουν χρησιμοποιηθεί 790 εκατ. ευρώ.

Αυτά τα δύο στοιχεία δείχνουν ότι πάμε καλά ή έστω καλύτερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια;

Από την άλλη πλευρά η ανεργία παραμένει σε δραματικά υψηλά επίπεδα, η μερική απασχόληση και οι ελαστικές μορφές εργασίας διευρύνονται, οι μισθοί μειώνονται, τα λουκέτα στις επιχειρήσεις αυξάνονται. Τα έσοδα από εισφορές μειώνονται, το δημόσιο δεν μπορεί να αυξήσει τη χρηματοδότηση προς τα ταμεία και οι επενδύσεις δεν φαίνονται σε κοντινό ορίζοντα. Τα έσοδα από εισφορές αναμένεται να μειωθούν ακόμη περισσότερο από το 2017 και μετά, με την εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου. Χιλιάδες επαγγελματίες διακόπτουν τη δραστηριότητά τους, τους τελευταίους μήνες προκειμένου να αποφύγουν τις νέες αυξημένες εισφορές μέσα από τη σύνδεση με το εισόδημα. Χιλιάδες επίσης νέοι ασφαλισμένοι μετά την 1/1/1993 «κλείνουν» τα μπλοκάκια, αφού από 1/1/2017 δεν απαλλάσσονται από την δεύτερη ασφάλιση.

Όλα αυτά και πολλά άλλα που αφορούν στις συνθήκες της πραγματικής οικονομίας, δεν μπορούν να δημιουργήσουν κανενός είδους εφησυχασμό.

Όχι πως είναι προδιαγεγραμμένη αυτή η πορεία της χώρας, έτσι κι αλλιώς. Η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη επειδή δεν φαίνεται να υπάρχει, όπως πολλές φορές έχουμε πει, εθνικό σχέδιο εξόδου από την κρίση, τη βαθιά κρίση στην οποία έχουμε περιέλθει. Όσο έτσι πορευόμαστε, κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι «βάλαμε πάτο στο βαρέλι» και ότι δεν θα υπάρξει συνέχεια στα επώδυνα μέτρα.

Η δημιουργία νέων ψευδαισθήσεων, μέσα από την ωραιοποίηση μιας δύσκολης κατάστασης, είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε νέα, ακόμη μεγαλύτερη, απογοήτευση.

Αυτό είναι πολύ χειρότερο από την αλήθεια που μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για συνεννόηση και χάραξη πολιτικής αντιμετώπισης των μεγάλων προβλημάτων.

Γράφει ο Γιώργος Κουτρουμάνης