Αέριο χωρίς μεσάζοντες δίνει η Gazprom σε Ελλάδα

Απευθείας πωλήσεις φυσικού αερίου για πρώτη φορά σε τελικό καταναλωτή στην Ελλάδα πραγματοποιεί από τα τέλη Δεκεμβρίου του 2017 η ρωσική Gazprom, αλλάζοντας τους όρους του παιχνιδιού στην εσωτερική αγορά. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, μέσω του σταθμού του Σιδηροκάστρου απευθείας αέριο από την Gazprom παραλαμβάνει ο όμιλος Μυτιληναίου για την κάλυψη μέρους των αναγκών του στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο σύμβασης-προμήθειας που έχει υπογράψει με τη ρωσική εταιρεία. Η εξέλιξη καταγράφεται ως ένα ακόμη σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση ενίσχυσης του ανταγωνισμού και της δυναμικής που μπορεί να αναπτύξει μετά και την άρση των τελευταίων εμποδίων για είσοδο τρίτων εταιρειών τόσο στον τομέα της χονδρικής όσο και της λιανικής και την εναρμόνισή της με το ευρωπαϊκό πλαίσιο σε εφαρμογή των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας. Η χονδρική αγορά φυσικού αερίου αναπτύχθηκε εν τη γενέσει της μονοπωλιακά με τη ΔΕΠΑ αποκλειστικό προμηθευτή της Gazprom και αργότερα της αλγερινής Sonatrach για LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) και της Botas μέσω της οποίας προμηθεύεται αζερικό αέριο. Το αποκλειστικό δικαίωμα της ΔΕΠΑ στην προμήθεια φυσικού αερίου από την Gazprom καταργήθηκε για πρώτη φορά με την αναθεώρηση της μεταξύ τους σύμβασης το 2014, ενώ παράλληλα την ίδια χρονιά με απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού η ΔΕΠΑ υποχρεώθηκε να εκχωρήσει δυναμικότητα σε τρίτους στα τρία σημείου εισόδου του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς (ΕΣΦΑ). Ετσι άνοιξε ο δρόμος για τη μεταφορά αερίου μέσω του Σιδηροκάστρου όπου παραδίδεται το ρωσικό φυσικό αέριο και μέσω των Κήπων, όπου παραδίδει η Botas το αζερικό αέριο.

Περί τα τέλη του 2016 η Gazprom για πρώτη φορά παρέδωσε ποσότητες φυσικού αερίου για την εγχώρια αγορά στην Προμηθέας Γκας, εταιρεία στην οποία συμμετέχει σε ποσοστό 50% η ίδια και 50% ο όμιλος Κοπελούζου, σπάζοντας το μονοπώλιο της ΔΕΠΑ στην προμήθεια μέσω αγωγών. Η Προμηθέας Γκας απέσπασε μερίδιο 20% της χονδρικής αγοράς μέσα στο 2017 προμηθεύοντας μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές, ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς, αλλά και εταιρείες παροχής αερίου.

Αυτή ήταν και η πρώτη έμμεση είσοδος της Gazprom στην εγχώρια αγορά φυσικού αερίου. Η προμήθεια του ομίλου Μυτιληναίου σηματοδοτεί το πρώτο βήμα απευθείας εισόδου της ρωσικής εταιρείας στην ελληνική αγορά κατά την εμπορική πρακτική, παράκαμψης των μεσαζόντων που εφαρμόζει από τις αρχές του 2011 στην Ευρώπη. Ο μεγάλος χαμένος αυτού του νέου εμπορικού μοντέλου από πλευράς της Gazprom θα είναι η ΔΕΠΑ, καθώς οι μεγάλοι πελάτες της θα αναζητήσουν ανταγωνιστικότερες τιμές για να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Η ΔΕΠΑ τιμολογεί τους πελάτες της με βάση το συνολικό κόστος που προκύπτει από τους τρεις βασικούς προμηθευτές της (Ρωσία, Τουρκία και Αλγερία) καθώς και τα έκτακτα φορτία LNG από τη spot αγορά, που καταλήγει να είναι υψηλότερο από την τιμή του ρωσικού αερίου που μπορεί ένας μεγάλος καταναλωτής να διασφαλίσει απευθείας από την Gazprom. Η έναρξη της λειτουργίας του Tap αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τον ανταγωνισμό, δημιουργώντας για τις ελληνικές επιχειρήσεις ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους προμήθειας φυσικού αερίου και μείωσης του ενεργειακού κόστους, που στην Ελλάδα εξακολουθεί να κινείται σε υψηλά επίπεδα. Τα οφέλη του ανταγωνισμού στο φυσικό αέριο θα αρχίσουν να απολαμβάνουν και οι οικιακοί καταναλωτές, αφού από τις αρχές του έτους καταργήθηκε το μονοπώλιο των ΕΠΑ (Εταιρείες Παροχής Αερίου), αλλά και οι καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος καθώς μειώνεται το κόστος παραγωγής της κιλοβατώρας.