16,5 τρισ. δολαρίων επενδύσεις για την κλιματική αλλαγή

Η συμφωνία που επετεύχθη στη Σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα απαιτεί μία ιστορικών διαστάσεων αναθεώρηση των ενεργειακών πολιτικών που έχουν ακολουθηθεί σε όλο τον κόσμο και παράλληλα τεράστιες επενδύσεις για να αντιμετωπιστεί η ρύπανση που σήμερα πλήττει την ατμόσφαιρα της γης.

Οι στόχοι που τέθηκαν στη συμφωνία που υπεγράφη το Σάββατο από 195 χώρες, θα απαιτήσουν δαπάνες ύψους 16,5 τρισ δολ. που θα επενδυθούν σε Ανανεώσιμες αλλά και πιο Αποδοτικές πηγές ενέργειας ως το 2030, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας.

Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προσφέρουν κίνητρα για την παραγωγή πιο καθαρής ενέργειας, να μειώσουν την υποστήριξη τους στα ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο, να κάνουν πιο ακριβές τις εκπομπές αερίων και να μειώσουν την αποψίλωση των δασών. Αυτές οι αλλαγές αναμένεται να επηρεάσουν τομείς, από τις αερομεταφορές ως τις κατασκευές, και να ενθαρρύνουν τον κόσμο να αλλάξει συμπεριφορά.

«Η δύναμη της συμφωνίας είναι ότι επιτρέπει να ‘ανθήσουν’ χιλιάδες νέες πολιτικές», δηλώνει ο Paul Bledsoe σύμβουλος της αμερικανικής κυβέρνησης για το Κλίμα επί προεδρίας Bill Clinton. «Αυτή στέλνει ένα ισχυρό οικονομικό σήμα ότι τα ορυκτά καύσιμα θα επιβαρυνθούν χρηματοοικονομικά αλλά και νομικά ενώ η καθαρή ενέργεια θα απολαμβάνει κίνητρα», συμπληρώνει.

Η συμφωνία έχει στόχο να περιορίσει την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας μετά την Βιομηχανική Επανάσταση στους δύο βαθμούς κελσίου, ενώ καλεί τα έθνη να«προσπαθήσουν να μειώσουν το όριο της ανόδου στη 1,5 μονάδα». Αυτός ο πιο φιλόδοξος στόχος συμπεριλαμβάνει σημαντικές περικοπές στις εκπομπές ρύπων απ’ την καύση των ορυκτών καυσίμων.

«Πολιτικά αλλά και τεχνολογικά αυτό δεν είναι καθόλου μία απλή διαδικασία», σχολιάζει ο Ottmar Edenhofer, επικεφαλής οικονομολόγος του Ινστιτούτου του Πότσδαμ για την Έρευνα του Αντικτύπου των Κλιματικών Αλλαγών και ένας εκ των βασικών συντακτών των εκθέσεων του ΟΗΕ για το Κλίμα. Αυτός ο στόχος μπορεί να πυροδοτήσει μία θεμελιώδη στροφή επενδύσεων προς τις ΑΠΕ, την ενεργειακή επάρκεια, τη μείωση των ρύπων διοξειδίου του άνθρακα και την αποθήκευση τους.

Σύμφωνα με τον Edenhofer πολιτικές όπως οι χρεώσεις στους ρύπους μέσω των αγορών ή μέσω επιβολής ειδικής φορολογίας, και παράλληλα η φύτευση δέντρων παράλληλα με τη χρήση βιομάζας και όχι ορυκτών καυσίμων, θα χρειαστούν επίσης. Και μάλιστα στο σενάριο του 1,5 βαθμού κελσίου θα πρέπει να επιταχυνθεί

Ωστόσο οι δεσμεύσεις για μείωση των ρύπων από 187 χώρες δεν είναι από μόνες τους αρκετές για να επιτύχουν το στόχο των 2 βαθμών κελσίου, πόσο μάλλον του 1,5 βαθμού, σύμφωνα με ερευνητές του «Climate Action Tracker», μία ομάδας τεσσάρων Ευρωπαϊκών Ινστιτούτων. Εκτιμούν ότι με τη συμφωνία η άνοδος της θερμοκρασίας θα περιοριστεί στους 2,7 βαθμούς κελσίου.

Και μπορεί τα νούμερα να φαίνονται μικρά, σκιαγραφούν όμως μία πολύ γρήγορη αλλαγή του κλίματος, πιο ταχεία απ’ αυτήν που έληξε την τελευταία Εποχή των Παγετώνων.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν «υψηλοί κίνδυνοι για ακραία φαινόμενα, άνοδο πολλών μέτρων της στάθμης της θάλασσας και επιβλαβείς επιπτώσεις για την παγκόσμια Γεωργία και την ασφάλεια των τροφίμων», λέει ο Bill Hare, διευθύνων σύμβουλος της Climate Analytics, μίας εταιρείας ερευνών με έδρα το Βερολίνο. «Επίσης θα οδηγούσε σε εξαφάνιση των κοραλλιογενών υφάλων και σοβαρές επιπτώσεις στους υδάτινους πόρους σε πολλές περιοχές», συμπληρώνει.

Με αυτό στο μυαλό οι αποστολές στο Παρίσι καθιέρωσαν μία διαδικασία αναθεώρησης που θα διασφαλίζει ότι οι χώρες επιβλέπουν κάθε πέντε χρόνια τους στόχους που έχουν βάλει, με μία οπτική για επιτάχυνση των στόχων με τη βοήθεια της τεχνολογίας αλλά και της μείωσης του κόστους για παραγωγή καθαρής ενέργειας.

Οι εθνικοί στόχοι ρύπων που έχουν συμπεριληφθεί στη συμφωνία είναι εθελοντικοί, αν και οι διαφανείς όροι που έχουν τεθεί μέσα θέτουν τον κίνδυνο για ένα κράτος που εμφανιστεί να μην τους τηρεί να χαρακτηριστεί παρίας και ότι δεν τηρεί τις υποσχέσεις του, σχολιάζει ο Bledsoe. «Η καρδιά της συμφωνίας είναι η παρακολούθηση των ρύπων. Ο μόνος τρόπος για να είμαστε σε θέση να διαπιστώνουμε ότι όλοι ακολουθούν είναι δια μέσω αξιόπιστων και επαρκών στοιχείων», συμπληρώνει.

Η εκτίμηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας αντικατοπτρίζει το κόστος που θα έχουν οι χώρες για τις δεσμεύσεις που έλαβαν με βάση τη συμφωνία στο Παρίσι.

«Ο στόχος των δύο βαθμών Κελσίου, όπως είμαστε τώρα, είναι πολύ φιλόδοξος», λέει ο Fatih Birol γεν. Διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας. «Ωστόσο θα χρειαστεί να επιταχύνουμε τις προσπάθειες μας ακόμα περισσότερο ώστε να επιτύχουμε το στόχο του 1,5 βαθμού», σπεύδει να συμπληρώσει.

Η νέα συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ το 2020 εφόσον όμως πρώτα την επικυρώσουν τουλάχιστον 55 κράτη, που οι ρύποι που εκπέμπουν αναλογούν στο 55% επί του συνόλου.

Εως τότε οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συμπληρώσουν τους κανόνες για τους διάφορους μηχανισμούς που θα τεθούν με βάση τη συμφωνία για τη διαφάνεια και την μεταφορά τεχνογνωσίας.

Με βάση τη συμφωνία κάθε πέντε χρόνια, αρχής γενομένης το 2018 θα γίνεται μία παγκόσμια εκτίμηση για το εάν οι συνδυασμένες προσπάθειες των κρατών είναι επαρκείς. Και απ’ το 2020 οι χώρες θα πρέπει να επικαιροποιήσουν τις παλιές δεσμεύσεις ή να ετοιμάσουν νέες για αργότερα.