Διυλιστήρια και προοπτικές

Του Δημοσθένη Τρίγγα 

Το άνοιγμα της οικονομίας φαίνεται να πλησιάζει, αφήνοντας πίσω τα σκληρά μέτρα της πανδημίας, με τα διυλιστήρια να βρίσκονται αρκετά πίσω σε σχέση με τις υπόλοιπες μετοχές. Μήπως η κατάλληλη στιγμή είναι όταν πολλοί αδιαφορούν, καθώς μέσα στο “σκοτάδι” δεν μπορείς να διακρίνεις την πραγματική αξία αυτών των πολύπλοκων αλλά ταυτόχρονα άκρως απαραίτητων βιομηχανιών με ανελαστικά προϊόντα;

Πρωτοφανείς ήταν οι αναταράξεις στην παγκόσμια αγορά πετρελαιοειδών λόγω πανδημίας, με κατακόρυφη πτώση της παγκόσμιας ζήτησης, οδηγώντας στην κατάρρευση των διεθνών τιμών αργού πετρελαίου κάτω από 20 δολ./βαρέλι και αστραπιαία σε αρνητικές τιμές, με σταδιακή ανάκαμψη από τον Μάιο του 2020. Η σημαντική υποχώρηση των περιθωρίων διύλισης, στα χαμηλότερα επίπεδα ιστορικά, καταγράφοντας αρνητικές τιμές για κάποια διαστήματα, ακόμα και για σύνθετα διυλιστήρια, αποτέλεσαν τη βασική αιτία υποχώρησης τόσο της κερδοφορίας όσο και των ταμειακών ροών τους. Η εγχώρια ζήτηση προϊόντων πετρελαίου υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδα των τουλάχιστον 25 τελευταίων ετών.

Στο α’ τρίμηνο του 2021 τα περιθώρια διύλισης παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα, με τις αρχές του β’ τριμήνου να αρχίζουν να δείχνουν ελαφριά σημάδια ανάκαμψης. Το τρέχον έτος χαρακτηρίζεται ως μεταβατικό, όπου μετά την κατακόρυφη πτώση της ζήτησης οδεύουμε προς τη σταδιακή επαναφορά στην κανονικότητα, ωστόσο όχι νωρίτερα από το 2022.

Υπενθυμίζεται ότι η πορεία ανάκαμψης των μεγεθών των διυλιστηρίων εξαρτάται από τις διεθνείς τιμές του αργού, τα περιθώρια διύλισης, την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου, την εγχώρια και περιφερειακή ζήτηση, την εξέλιξη και αποτελεσματικότητα του προγράμματος εμβολιασμών διεθνώς, αλλά και την επίδραση των μέτρων δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής. Η βιομηχανία διύλισης λειτουργεί διεθνώς με βάση το δολάριο, ενώ τα λειτουργικά έξοδα εκφράζονται κατά κύριο λόγο σε ευρώ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ενδυνάμωση του δολαρίου σε σχέση με το ευρώ να επιδρά θετικά στα οικονομικά αποτελέσματα των εγχώριων διυλιστηρίων, ενώ, αντίθετα, σε περίπτωση υποτίμησής του (όπως τώρα), τόσο τα αποτελέσματα όσο και στοιχεία του ισολογισμού τους (αποθέματα, επενδύσεις, απαιτήσεις, υποχρεώσεις σε δολάρια) να υποτιμούνται.

Οι μετοχές των δύο διυλιστηρίων τις τελευταίες 52 εβδομάδες υποαποδίδουν σημαντικά σε σχέση με τον FTSE Large Cap (+52,5%), καθώς η Motor Oil μόλις πρόσφατα γύρισε στο +1,4%, ενώ τα Ελληνικά Πετρέλαια καταγράφουν απώλειες 2,7%. Σε ό,τι αφορά το 2021, μόλις άρχισαν να βρίσκουν ρυθμό, με τη Motor Oil να σημειώνει κέρδη 12,5%, τα Ελληνικά Πετρέλαια +8,5% και τον FTSE Large Cap στο +12,6%. Σαφώς η υποαπόδοση των δύο διυλιστηρίων δικαιολογείται, ωστόσο η επιστροφή στην κανονικότητα αναμένεται να αναθερμάνει το ενδιαφέρον για τις εν λόγω εταιρείες, με τις μετοχές τους να προεξοφλούν τη βελτιωμένη εικόνα της οικονομίας.

Καταλήγοντας, η αγορά των διυλιστηρίων είναι ουσιαστικά ολιγοπωλιακή, ενώ η κατασκευή ενός νέου διυλιστηρίου αποτελεί μια πολύπλοκη διαδικασία εντάσεως κεφαλαίου, αλλά ταυτόχρονα με πολλούς περιβαλλοντικούς περιορισμούς. O δυνητικός μέτοχος μιας εταιρείας διυλιστηρίων πρέπει να επιλέξει για την τοποθέτησή του το χαμηλό σημείο του οικονομικού κύκλου, όπου όλα φαίνονται “μαύρα” και οι προοπτικές βρίσκονται σε “πυκνό σκοτάδι”. Σαφέστατα, η καλύτερη στιγμή για την αγορά είναι όταν αρχίζει και “χαράζει”, αφήνοντας πίσω της το “βαθύ σκοτάδι”. Όμως κάτι τέτοιο για τον μικροεπενδυτή είναι αρκετά δύσκολο έως αδύνατο να εντοπιστεί. Μήπως, λοιπόν, η κατάλληλη στιγμή είναι όταν πολλοί αδιαφορούν, καθώς μέσα στο “σκοτάδι” δεν μπορείς να διακρίνεις την πραγματική αξία αυτών των πολύπλοκων αλλά ταυτόχρονα άκρως απαραίτητων βιομηχανιών με ανελαστικά προϊόντα;

 

Ελληνικά Πετρέλαια: Το μεγαλύτερο διυλιστήριο της χώρας

Τα Ελληνικά πετρέλαια ολοκλήρωσαν μέσα στο 2020 ένα εκτεταμένο πρόγραμμα συντήρησης του διυλιστηρίου Ασπροπύργου, το μεγαλύτερο στην ιστορία του ομίλου. Ο όμιλος εκμεταλλεύτηκε τους αποθηκευτικούς χώρους που διαθέτει, υλοποιώντας πράξεις εμπορίας και αποθήκευσης με όφελος περί τα 70 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, στο δ’ τρίμηνο του 2020 ολοκληρώθηκε η εξαγορά και έναρξη κατασκευής φ/β έργου 204 MW στην Κοζάνη, με το συνολικό χαρτοφυλάκιο του ομίλου στις ΑΠΕ να αγγίζει τα 1.300 MW. Παράλληλα, προς νέα παράταση, σύμφωνα με δημοσιεύματα, οδεύει η διαγωνιστική διαδικασία για την ιδιωτικοποίηση των ΔΕΠΑ Εμπορίας και Υποδομών, με τη μεταφορά της κατάθεσης των δεσμευτικών προσφορών για τη μεν ΔΕΠΑ Υποδομών τον Ιούνιο και για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας το φθινόπωρο.

Ο καθαρός δανεισμός της εταιρείας αυξήθηκε 8%, καθώς διαμορφώθηκε στα 1,672 δισ. ευρώ, έναντι 1,543 δισ. ευρώ το 2019. O δείκτης EV/EBITDA διαμορφώνεται στις 7,3 (2021 Ε) και 10,4 (2020) φορές, έναντι 5,8 φορών τα προσαρμοσμένα EBITDA του 2019, με τις αντίστοιχες ομοειδείς εισηγμένες σε χρηματιστήρια του εξωτερικού (εκτός ΗΠΑ) να διαπραγματεύονται με έκπτωση σε σχέση με τα Ελληνικά Πετρέλαια. 

 

Το δ.σ. θα προτείνει στη γ.σ. (17 Ιουνίου 2021) τη διανομή μερίσματος 0,10 ευρώ/μετοχή (μερισματική απόδοση 1,7%) για τη χρήση 2020. Υπενθυμίζεται ότι για τη χρήση 2019 η εταιρεία διένειμε συνολικά 0,5 ευρώ/μετοχή (μερισματική απόδοση 8,6% με την τρέχουσα τιμή). Ο όμιλος αναμένεται να ανακοινώσει οικονομικά αποτελέσματα α’ τριμήνου 2021 στις 13 Μαΐου. 

Motor Oil: Ελκυστικότερη αποτίμηση σε σχέση με τα Ελληνικά Πετρέλαια

Ο καθαρός δανεισμός του ομίλου εκτινάχθηκε 160% μέσα στο 2020, καθώς διαμορφώθηκε στα 921 εκατ. ευρώ, έναντι 354 εκατ. ευρώ το 2019. O δείκτης EV/EBITDA διαμορφώνεται στις 5,9 (2021 Ε) και 7,2 (2020) φορές, έναντι 4,0 φορών τα προσαρμοσμένα EBITDA του 2019, με τις αντίστοιχες ομοειδείς εισηγμένες σε χρηματιστήρια του εξωτερικού (εκτός ΗΠΑ) να διαπραγματεύονται σε παρόμοια επίπεδα. 

Η επενδυτική δαπάνη της μητρικής για το 2021 εκτιμάται σε 240 εκατ. ευρώ (αποτελώντας την υψηλότερη επενδυτική δαπάνη από το 2004!), εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος αφορά το συγκρότημα της νάφθας, το οποίο έχει εισέλθει στην κατασκευαστική φάση και αναμένεται να ολοκληρωθεί το α’ τρίμηνο 2022.

Η ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου στις ΑΠΕ συνεχίζεται, καθώς ο όμιλος ανακοίνωσε τη συμφωνία απόκτησης 11 εν λειτουργία αιολικών πάρκων 220 MW και ενός επιπλέον υπό κατασκευή 20 MW. Οι υπό εξαγορά (αναμένεται η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού) εταιρείες διαθέτουν επιπλέον χαρτοφυλάκιο αδειών προς ανάπτυξη 650 MW.

Ο συνολικός αριθμός ιδίων μετοχών που κατέχει η εταιρεία ανέρχεται σε 273.227 (0,25% του μετοχικού της κεφαλαίου). Η μέση τιμή κτήσης είναι 11,27 ευρώ/μετοχή. 

Η διοίκηση της εταιρείας για δεύτερη μόλις φορά μετά την εισαγωγή της Motor Oil στο Χ.Α. (2001) θα προτείνει στην ετήσια γ.σ. των μετόχων (16 Ιουνίου) τη μη διανομή μερίσματος, λόγω των ζημιογόνων οικονομικών αποτελεσμάτων της χρήσης 2020. Η πρώτη φορά μη διανομής μερίσματος αφορούσε την επίσης ζημιογόνο χρήση 2014. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μέση μερισματική απόδοση της εταιρείας από το 2001 μέχρι και το 2019 προσεγγίζει το 6,8%, αποτελώντας μία από τις υψηλότερες μερισματικές αποδόσεις ανάμεσα στις μετοχές του FTSE Large Cap. 

Entersoft: Με ισχυρό ταμείο, αναζητεί εξαγορές

Με αύξηση 57% στην καθαρή κερδοφορία ολοκληρώθηκε για την Entersoft το 2020, με τον κύκλο εργασιών να σημειώνει αύξηση 7,5%. Ειδικότερα, τα κέρδη διαμορφώθηκαν στα 3,5 εκατ. ευρώ, ενώ οι πωλήσεις ξεπέρασαν τα 16,5 εκατ. ευρώ. Το β’ εξάμηνο του 2020 κινήθηκε καλύτερα από το α’, καθώς οι πωλήσεις ενισχύθηκαν 16% και τα EBITDA κατά 40% (έναντι 28% το α’ εξάμηνο του 2020). Η εταιρεία προέβη σε δύο εξαγορές στο δ’ τρίμηνο του 2020 και σε μία τρίτη τον Μάρτιο του 2021, αναμένοντας την ενίσχυση των οικονομικών μεγεθών του ομίλου μέσα στο 2021.

Στα θετικά πρέπει να προσμετρηθεί το καθαρό ταμείο της εταιρείας, που ξεπερνά τα 7,2 εκατ. ευρώ, με τη διοίκηση να αναζητά προσεκτικά εξαγορές που θα ενδυναμώσουν τόσο τις πωλήσεις όσο και την κερδοφορία του ομίλου. Η αποτίμηση του ομίλου διαμορφώνει τον δείκτη EV/EBITDA στο απαιτητικό 15,3 φορές τα EBITDA, ενώ ο δείκτης P/E προσεγγίζει τις 27 φορές τα καθαρά κέρδη του 2020. Παράλληλα, η διοίκηση της εταιρείας, πιστή στην επιβράβευση του μακροπρόθεσμου μετόχου, θα προτείνει στην τακτική γ.σ. τη διανομή μερίσματος 0,06 ευρώ/μετοχή, ήτοι μερισματική απόδοση 1,9%.

Καταλήγοντας, η γενικότερη κουλτούρα ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας αλλά και η διαφαινόμενη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης αναμένεται να συνδράμουν καταλυτικά στην επιτάχυνση της ανάκαμψης της οικονομίας αλλά και των εταιρειών πληροφορικής ειδικότερα.
 

Ατζέντα (4/5 – 9/5)

Την Τετάρτη έχει ορίσει ο Μυτιληναίος για την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων α’ τριμήνου 2021 (πρώτη εταιρεία από τον FTSE Large Cap που ανακοινώνει οικονομικά στοιχεία για το 2021). Την ίδια ημέρα η Ευρωπαϊκή Πίστη προβαίνει στην αποκοπή του δικαιώματος στο μέρισμα χρήσης 2020, ενώ η Παπουτσάνης έχει ορίσει την ετήσια τακτική γ.σ. Την Πέμπτη η Τράπεζα της Ελλάδος ανακοινώνει τα τραπεζικά επιτόκια καταθέσεων και δανείων για τον Μάρτιο. Η Παρασκευή έχει οριστεί ως ημερομηνία έναρξης διαπραγμάτευσης των νέων 1,2 δισ. μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς από την ΑΜΚ, ενώ η Παπουτσάνης θα διαπραγματεύεται χωρίς το δικαίωμα στο μέρισμα χρήσης 2020.

Στο εξωτερικό σήμερα Τρίτη η Ιαπωνία έχει ακόμα μία επίσημη αργία (Greenery Day), η Κίνα και η Μεγάλη Βρετανία αναμένεται να ανακοινώσουν τον βιομηχανικό δείκτη PMI, ενώ το απόγευμα οι ΗΠΑ ανακοινώνουν τις εργοστασιακές παραγγελίες για τον Μάρτιο. Την ίδια ημέρα η Pfizer ανακοινώνει οικονομικά αποτελέσματα α’ τριμήνου 2021. Την Τετάρτη συνεχίζονται οι αργίες για την Ιαπωνία, με την ημέρα των παιδιών! Την Τετάρτη ανακοινώνεται η μεταβολή στις θέσεις εργασίας του ιδιωτικού μη αγροτικού τομέα για τον Απρίλιο στις ΗΠΑ, ο οποίος έρχεται δύο ημέρες νωρίτερα από τα επίσημα στοιχεία του αμερικανικού Δημοσίου για τη μισθοδοσία του μη αγροτικού τομέα, ενώ το απόγευμα το ινστιτούτο ISM ανακοινώνει τον μη βιομηχανικό δείκτη PMI για τον ίδιο μήνα, που μας δείχνει τις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στον εν λόγω τομέα. Την Πέμπτη το πρωί ανακοινώνονται οι εργοστασιακές παραγγελίες στη Γερμανία για τον Μάρτιο, ενώ στη συνέχεια η Κεντρική Τράπεζα της Μ. Βρετανίας ανακοινώνει τις αποφάσεις της για τα επιτόκια της χώρας. Την Παρασκευή το απόγευμα ανακοινώνεται ο δείκτης για τη μισθοδοσία του μη αγροτικού τομέα ταυτόχρονα με τον δείκτη ανεργίας στις ΗΠΑ για τον μήνα Απρίλιο. Η απόκλιση από τις εκτιμήσεις της αγοράς για τη μισθοδοσία του μη αγροτικού τομέα προσδίδει έντονη μεταβλητότητα στις χρηματιστηριακές αγορές.

* Ο κ. Δημοσθένης Τρίγγας είναι Πιστοποιημένος Αναλυτής Μετοχών & Αγοράς, BETA Χρηματιστηριακή

** Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Κεφάλαιο”